Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yargı Reformu Strateji tanıtım toplantısında açıklamalarda bulundu.
HUKUK FAKÜLTESİ 5 YILA ÇIKTI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Reform belgemizin üçüncü amaç başlığı insan kaynaklarının nitelik ve niceliğinin artırmasıdır. Hukuk fakültelerinin eğitim süresi ve başarı ölçütünü yeniden belirliyoruz. Eğitim süresinin 5 yıla çıkarılması, kontenjanın azaltılması gibi düzenlemeler planlıyoruz. ÖSYM tarafından yapılacak sınavda belli puan alanlar avukatlık stajına başlayabilecek. Hakim, savcı ve noter olabilmek için de özel meslek sınavlarına girilmesi gerekecek. Devlet ve vakıf üniversitelerini kalite ekseninde otokontrole sevk etmeyi planlıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, konuşmasından satır başları şu şekilde:
YENİ NESİLLERE BIRAKACAĞIMIZ EN BÜYÜK MİRAS
“Adalet mülkün temelidir diyerek devleti adalet üzerinde yaşatan bir medeniyetin temsilcisi olarak bu mesele, bizim önceliklerimiz arasında ilk sırada yer almıştır. 2002 yılında Türkiye’yi eğitim, sağlık, adalet, emniyet üzerinde yükselteceğimizin sözünü vermiştik. 17 yılda en büyük yatırımları bu alanlarda yaptığımızı, gerçekleştirdiğimizi görüyoruz.
Reform belgesinde yer alan kimi uygulamaları hayata geçirmeye başladık. Adalet akademisi, nöbetçi noterlik, hakim ve savcılığın uyacağı kurallar bunların bir kısmıdır. Diğer başlıkların uygulamaya geçirilmesini de bizzat yakından takip edeceğiz.
Türkiye’nin AB üyeliği sürecindeki en büyük kazanımlarından birisi de reform paketlerini geliştirmiş olmasıdır. Reformlar konusundaki kararlığımızı, Ankara kriterleri yapar diyerek devam etmiştik. Bu reformları AB istediği için değil, milletimin ihtiyacı olduğu için sahip çıkıyoruz. Bu belgenin hazırlığında da AB kriterleri gözetilmiş olmakla birlikte ülkemizin demokrasi, adalet ve insan hakları talepleri göz önüne alınmıştır.
Ecdadımız yüreğinin ve bileğinin gücüyle ele geçirdiği coğrafyaları adaletle yönetmiştir. Kanuni Sultan Süleyman bunun için ‘Kılıcın yapamadığını adalet yapar’ der. Yeni nesillere bırakacağımız en büyük miras da bu anlayış olacaktır.
BU REFORMLAR BİZE IŞIK TUTACAK
Her alanda kendi medeniyetimizin kodlarına, adalet anlayışına göre hareket etmeyi bıraktığımız gün kaybettiğimiz gün olacaktır.
Bugün Türkiye ayaktaysa özellikle değerlerine karşı hassasiyetine borçludur. Elbette eksiklerimiz var. Her şeye rağmen kendi medeniyetimize, kültürümüze olan bağları muhafaza ediyoruz. Biz de kaybettiğimiz değerlerimizi kendi içimizde bulacağız. Bu reformlar da bize ışık tutacaktır.
Yargı Reformu Stratejisi Belgesi, eskiden beri devam eden reformların güncellenmesiyle ortaya çıkmıştır. Amacımız tüm kurumlarımızın mülkiyet hakkına, seyahat hürriyetine, özgürlükleri kısıtlayan tüm uygulamalara karşı duyarlı olmasını sağlamaktır. Uygulamadaki aksaklıkları çözmekte kararlıyız. Bunun için ayrı ayrı çalışmalar yürütüyoruz.
Bu reform belgesiyle bize verilen sözler tutulmuyorsa da AB sürecine bağlılığımızı da ifade etmiş oluyoruz. Müzakere sürecinin bir an önce tamamlanmasının bizim gibi AB için de önem taşıdığına inanıyoruz. Yargı Reformu Strateji Belgelisini de yargı bağımsızlığının geliştirilmesi, hukukun güçlendirilmesi, makul sürede yargılanma hakkının gözetilmesi çerçevesinde hazırladık. İki temel perspektif 256 faaliyet bulunuyor. Her bir başlık uzun çalışmaların, emeklerin ürünüdür.
Burada belgedeki perspektif, amaç, faaliyetleri ana hatlarıyla ifade etmek istiyorum.
Yargı Reformu Strateji Belgesi, iki temel anlayış üzerine oturuyor. Biri hak ve özgürlüklerdir. Demokrasinin güçlendirilmesi, hak ve özgürlüklerin geliştirilmesi hedefi vardır. 2002 yılından itibaren Türkiye’nin önceliklerini bu başlıklar altına almaya gayret ettik. İfade özgürlüğünü demokrasinin en önemli şartı olarak görüyoruz. Anayasa başta olmak üzere köklü değişiklikler yaptık.
TUTUKLAMA TEDBİRİNİN ÖLÇÜLÜ KULLANILMASINA YÖNELİK ADIMLAR
Türkiye işkence, kötü muameleye sıfır tolerans anlayışını benimsemiştir. Bu iddialar artık geride kalmıştır. Bu kazanımları korumakta kararlıyız. Tutuklama tedbirinin ölçülü kullanılmasına yönelik yeni adımlar atıyoruz. İnternet üzerinden ifade özgürlüğü yeni tartışma haline gelmiştir. Bu konuda da yeni yaklaşımlar geliştirdik. Adil yargılanma hakkı gibi birçok konuda önemli yenilikler getiriyoruz.
İkinci temel perspektif adalet sisteminin işleyişidir. Adil yargılanma hakkının korunmasını hedefliyoruz. Adalet hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması önceliklerimiz arasında olacak. Adliyede vatandaşların işlerinin kolaylaştırmasına yönelik hedefler belirledik.
Hak ve özgürlüklere ilişkin standartların geliştirilmesine yönelik mevzuat paketleri hazırlıyoruz. Bu konudaki davalarda kanun yolu güvencesinin artırılmasını sağlayacağız. İfade özgürlüğüne ilişkin kararların istinaf aşamasından sonra Yargıtay tarafından incelenmesini sağlayacağız. Tutuksuz yargılamayı asıl yöntem olarak görüyoruz. Bu sürelerin soruşturma ve kovuşturma için ayrı ayrı düzenlemeyi ele alıyoruz. Bir internet sitesinin tamamına değil, belli sayfanın erişiminin engellenmesine yönelik çalışmalar yapacağız.
HAKİM VE SAVCILARA COĞRAFİ TEMİNAT
Hakim ve savcılar için coğrafi teminat getiriyoruz. Coğrafi teminat hakim ve savcıların isteği olmaksızın başka yere tayin edilememesi anlamına geliyor. Mesleki teminatlarının güçlendirilmesi hedefliyoruz. Mülakat kurulunda HSK ile yüksek mahkemelerden temsilciler bulundurulmasını amaçlıyoruz. Hakimler ve savcılar hakkında disiplin prosedürlerini yeniliyoruz. Hakimler ve savcılar kanundaki cezalarla ilgili tartışmaları ortadan kaldırıyoruz. Disiplin cezalarını da yeniden belirliyoruz. 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliğindeki ihraç kararına ilişkin yargı yolu açılmıştı.
Reform belgemizin üçüncü amaç başlığı insan kaynaklarının nitelik ve niceliğinin artırmasıdır. Hukuk fakültelerinin eğitim süresi ve başarı ölçütünü yeniden belirliyoruz. Eğitim süresinin 5 yıla çıkarılması, kontenjanın azaltılması gibi düzenlemeler planlıyoruz. ÖSYM tarafından yapılacak sınavda belli puan alanlar avukatlık stajına başlayabilecek. Hakim, savcı ve noter olabilmek için de özel meslek sınavlarına girilmesi gerekecek. Devlet ve vakıf üniversitelerini kalite ekseninde otokontrole sevk etmeyi planlıyoruz.
YENİ BİR SINAVLA MESLEĞE GEÇECEKLER
Hakim ve savcı yardımcılığı müessesinin getiriliyor olması başka bir yeniliktir. Mezun olanlar önce yardımcı olacaklar, ardından yeni bir sınavla mesleğe geçecekler. Mesleğe kabuller yardımcılar arasından yapılacak.
Dördüncü amaç başlığı performanstır. HSK bünyesinden performans ölçüm ve takip merkezi kuruyoruz. Uzun süren davalar bu sistemle takip edilecektir. Gerekiyorsa yargı bağımsızlığına halel getirilmeden uzama sebeplerinin çözümü sağlanacak. Uzun süren soruşturma ve davaları takip etmek için 2019 başı itibarıyla başlamıştık. Makul sürede yargılanma hakkı için mahkeme ve savcılıklar için farklı performans kriterleri oluşturacağız.
İstinaf mahkemelerini güçlendiriyoruz. 11 istinaf mahkemesi bulunuyor. Önümüzdeki dönemde 4 bölge adliye mahkemesi daha faaliyete geçecektir. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın beyanlarının alınabilmesi ve dilekçe sunabilmesi sağlanacak. Mahkeme nöbet sistemini geliştirerek 24 saat esasıyla hizmet vermesini planlıyoruz. Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız, yabancı ülke tarafından verilen kararlarla ilgili önemli sorunlar yaşayabiliyor. Yurtdışındaki vatandaşlarımızın da sıkıntılarını çözüyoruz.
Beşinci amaç başlığı savunma hakkının etkin kullanımının sağlanmasıdır. Savunma hakkı ayrı bir amaç başlığı altında düzenlenmiş bulunmakta.
Avukatların bilgi ve belge temini için yetkilerini geliştiriyoruz. Kira ve eser başta olmak üzere belirli değerin üzerindeki bazı sözleşmelerin, bağış ve ölüm gibi işlemlerin avukat yardımıyla hazırlanması zorunlu olacak. Avukatlık hizmetlerinin vergilendirilmesi konusundan iyileştirici düzenlemeler yapıyoruz. Çocuk mahkemelerindeki uyuşmazlıklarda olduğu gibi aile hukukunda da avukatlık ücreti vekaleti bedelini indiriyoruz.
