ABD borsasında küçük ve büyük yatırımcılar ortasında GameStop payları üzerinden başlayan çekişme piyasaları huzursuz ederken, analistler, bu durumun öbür pay senetlerinde de görülebileceğini ve kimi yatırım kuruluşları için risk oluşturabileceğini belirtiyor.
Toplumsal medya aracılığıyla bir ortaya gelen bir küme küçük yatırımcının kimi şirketlerin hisseleri üzerinden profesyonel yatırımcılara karşı başlattığı meydan okuma bir anda piyasaların gündemine yerleşti.
ABD’li görüntü oyun satıcısı GameStop’ın payları üzerinden başlayan bu meydan okuma, kimi pay senetlerinde olağan dışı hareketliliğe neden olurken, hisse piyasalarının tamamı için ise kaygı oluşturdu.
Ülkedeki yetkili kuruluşlar piyasalardaki oynaklığı yakından takip ettiklerini belirtirken, analistler, küçük ve büyük yatırımcılar ortasındaki çatışmanın diğer pay senetleri için de risk oluşturabileceği ikazında bulundu.
PAYLARI 400 DOLARA KADAR YÜKSELDİ
ABD’li görüntü oyun satıcısı GameStop, yeni tip corona virüs (Covid-19) salgının etkisiyle 2020’de ekonomik ezalar yaşarken, 450’ye yakın mağazasını kapatmayı planladığını duyurmuştu.
Yaşadığı ekonomik sorunlarla borsa pahası düşen şirket, geçen yıl sonu prestijiyle payları en fazla “açığa satılan” yani yatırımcıların daha da düşeceğini iddia ettiği paylar ortasına girdi. Yatırım fonlarından Melvin Capital, GameStop’ın geçen yıl 17 dolar civarında olan paylarından “kısa pozisyon” yöntemiyle fiyatların düşüşünden para kazanmaya çalıştı. Toplumsal medya platformu Reddit’te bir ortaya gelen yatırımcı kümesi da bu durumu fark etmesiyle birlikte örgütlü bir şekilde hisse senedinde alıma geçti. “Kısa pozisyon” almak; bir pay senedini elinde bulunduran yatırımcılardan makul bir kira bedeli ödeyerek ödünç alarak, borsada satmak manasına geliyor. Böylece ilgili pay senedi fiyatı düşerse “kısa pozisyon” alan yatırımcı para kazanıyor, fiyat yükselirse ziyan ediyor.WallStreetBets isimli forum üzerinden organize olan amatör yatırımcılar, GameStop paylarını alarak fiyatını yükseltirken, kümenin iştirakçi sayısı da her geçen gün arttı. ABD’li milyarder Elon Musk’ın da 26 Ocak’ta Twitter’dan “Gamestonk!!” yazarak WallStreetBets forumunun linkini paylaşmasıyla küme daha da genişledi.
GameStop’ın daha evvel 17 dolar civarında olan pay fiyatı 400 dolara kadar çıktı.
YATIRIM FONLARININ KAYBI 5 MİLYAR DOLARDAN FAZLA
Wall Street’in büyük yatırım şirketlerinin kıymetinin daha da düşeceğini iddia ettiği GameStop payları, küçük yatırımcıların yüklü alımlarıyla son 2 haftada yüzde 1.700’ün üzerinde kıymet kazanarak, yatırım şirketlerinin ziyan etmesine neden oldu.
Melvin Capital ve Citron Research, GameStop yükselişinden para kaybeden yatırım şirketleri ortasında yer alırken, finansal tahlil şirketi S3’ün bilgilerine nazaran yatırım fonlarının kaybı 5 milyar dolardan fazla oldu. Melvin Capital, büyük kaybının akabinde salı günü GameStop’taki durumunu kapatmak zorunda kaldı. Benzer formda salgın devrinde ekonomik kayıplar yaşayan ABD’li mesken dekorasyon eserleri mağazası Bed, Bath and Beyond, sinema zinciri AMC, son periyotta popülaritesini yitiren telefon üreticileri Nokia ve BlackBerry üzere şirketlerin payları de yükselmeye başladı.
“TEHLİKELİ BİR EMSAL”
Analistler, küçük ve büyük yatırımcılar ortasındaki çatışmanın öteki pay senetleri için de risk oluşturabileceği ikazında bulunurken, piyasalar için daha geniş manada “baş ağrısı yaratabileceğini” ve bu dalganın büyüyebileceğini belirtti.
JP Morgan hafta başında, ortalarında emlak şirketi Macerich ve restoran zinciri Cheesecake Factory gibi şirketlerin de bulunduğu “kısa pozisyon” sistemine hassas 45 pay senedinin listesini paylaştı.
JP Morgan analistlerinin paylaştığı bir notta ise GameStop hadisesinin piyasalar için “tehlikeli bir emsal” oluşturduğu söz edildi.
Analistler, GameStop ve bezer paylardaki artışın, temel göstergelerden kopuk olması durumunda uzun soluklu olmayacağını lakin piyasalarda değerli problemlere neden olabileceğini kaydetti.
İKTİSAT İDARESİ GELİŞMELERİ İZLİYOR
GameStop ve misal paylarda yaşanan süratli yükseliş Biden idaresinin de gündemine oturdu. ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komitesi (SEC), çarşamba günü yaptığı açıklamada, piyasalardaki dalgalanmayı faal bir halde izlediklerini, piyasa iştirakçilerinin durumunu pahalandırmak ve faaliyetlerini incelemek için regülatörlerle birlikte çalıştıklarını bildirdi.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki de birebir gün düzenlediği basın toplantısında, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’ın da ortalarında bulunduğu iktisat idaresinin durumu takip ettiğini söz etti. Psaki, GameStop olayına ait, “İyi bir hatırlatma oldu, borsa ekonomimizin sıhhatinin tek ölçütü değil.” değerlendirmesinde bulundu.
ABD Merkez Bankası Lideri Jerome Powell ise çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında GameStop olayının sorulması üzerine hususa ait yorum yapmaktan kaçındı.
PAYLARIN ALIMINA KISITLAMA
Pay senedi alım satımı yapılan platformlardan Robinhood ve Interactive Brokers, perşembe günü GameStop ve başka şirketlerin paylarının satın alınmasına kısıtlama getirdiğini duyurdu.
“Sadece zenginlerin değil, herkesin finansal piyasalara erişimini sağlama” maksadıyla kurulan Robinhood’dan yapılan açıklamada, platformun misyonunun “finansı demokratikleştirmek” olduğu anımsatılarak, piyasaları daima izledikleri ve gerektiğinde değişiklikler yaptıkları belirtildi.
Platformun açıklamasında, son dalgalanmalar ışığında ortalarında GameStop, American Airlines, AMC, BlackBerry, Bed, Bath and Beyond ve Nokia’nın bulunduğu payların süreçlerine sınırlama getirildiği aktarıldı. Bu payların sadece satışına müsaade verilirken, alımı yasaklandı.
Kelam konusu kısıtlamanın akabinde GameStop payları yüzde 50’ye yakın kıymet kaybetti.
REAKSİYON GECİKMEDİ
Robinhood gibi borsa süreç platformlarının kelam konusu payların süreçlerine yönelik kısıtlamaları reaksiyonla karşılanırken, bu durum Robinhood’un tenkitlerin odağına yerleşmesine ve küçük yatırımcıların Webull üzere başka platformlara yönelmesine neden oldu.
Demokrat Vekil Alexandria Ocasio-Cortez, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Robinhood’un GameStop ve gibisi payların süreçlerini engellemesinin “kabul edilemez” olduğunu belirtti.
Cortez, yatırım fonları istediği üzere süreç yaparken, perakende yatırımcıların pay almalarının engellenmesi kararı konusunda daha fazla bilgilendirme gerektiğini tabir etti ve soruşturma davetinde bulundu.
Cumhuriyetçi Senatör Ted Cruz da Cortez’e yansısında dayanak verdi.
Bir başka Demokrat Vekil Ilhan Omar ise Twitter’dan Wall Street’in Büyük Buhran’dan bu yana en berbat sakinliğin yaşandığı devrin akabinde milyarlarca dolar kazandığını belirterek, “Ve bu an sıradan insanların onları kendi hileli oyunlarında yendikleri an.” tabirini kullandı.
Demokrat Senatör Elizabeth Warren da “GameStop yükselişi, borsa bir kumar üzere oynandığında ve SEC piyasa manipülasyonunu durduramadığında ya da durdurmadığında neler olabileceğini gösteriyor. Sağlıklı bir borsa istiyorsak, işlerini yapacak bir polise gereksinimimiz var.” değerlendirmesinde bulundu.
HUDUTLU ALIMLARA MÜSAADE VERİLDİ
Gelen reaksiyonların ardından Robinhood, perşembe günü akşam saatlerinde yaptığı açıklamada, bugünden itibaren GameStop üzere payların sonlu alımına müsaade vermeyi planladıklarını, durumu izlemeye devam edeceklerini bildirdi.
Robinhood Üst Yöneticisi (CEO) Vlad Tenev ise perşembe akşamı bir televizyon programında yaptığı açıklamada, makul spekülatif süreçleri durdurma kararının şirketin ve milyonlarda kullanıcısının çıkarına olduğunu savundu.
Müşterilerini koşullar ve yönetmeliklere uygun olarak mümkün olduğunca sınırlamamayı istediklerini belirten Tenev, “Bu kısıtlamaları uygulamak zorunda kalmak bize acı veriyor. Bu pay senetlerinde en kısa müddette ticareti mümkün kılmak için elimizden geleni yapacağız.” tabirlerini kullandı.
Tenev, kelam konusu payların süreçlerine Robinhood’un SEC yönetmeliği gereği “riski ve mevduat ihtiyaçlarını ihtiyatlı bir formda yönetmesi” gerektiği için sınırlama getirilmesine karar verdiklerini vurguladı.
