Trabzon Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde (KTÜ) bu yıl 3’üncüsü düzenlenen ‘Uluslararası İnşaat Mühendisliği ve Mimarlık Konferansı’na (ICEARC’23) 12 ülke ve Türkiye’den 85 üniversiteden 400’e yakın bilim insanı katıldı. İnşaat mühendisliği ve mimaride yeni teknolojiler ve uygulamaların görüşüldüğü konferansta uzmanlar, sarsıntı üzere yıkıcı afetlere karşı yapıların dayanıklılığını artıracak teknolojileri ve metotları görüştü. Konferansta, dik ve engebeli arazi yapısı nedeniyle yapılaşma sorunu yaşanan Doğu Karadeniz’de kıyı şeridini genişletmek için yapılan deniz dolgulu alanları ile denetimsizce dere yataklarına dökülen hafriyat atıklarındaki kimyasal içeriklerin denizin yanı sıra tabiata da ziyan verdiğine değinildi.
ATIKLARDA KİMYASAL HUSUS TEHLİKESİ
İnşaat atıkları üzerine çalışmalarını paylaşan Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Şahmaran, 2000 yılı öncesinde inşa edilen binalarda rastlanan asbestin yanında binalarda bulunan ağır metallerin etrafa verebileceği tehlikeleri anlattı. Bölgede deniz dolguları ile denetimsizce dere ve dere yatağına dökülen hafriyatlardaki kimyasal içerikli materyallerin tabiata ziyan verdiğini söyleyen Prof. Dr. Şahmaran, hafriyatların ayrıştırılarak korumalı atık alanlarında depolanması gerektiğini söyledi.
‘AĞIR METAL VE ZİYANLI MATERYAL SUYA SIZABİLİR’
Hafriyat atıklarının dökülmesinin pek çok önemli soruna neden olduğunu söz eden Prof. Dr. Şahmaran, “Dere yataklarının bu atıklarla kapanması, gelecekte mümkün taşkınlarda çok yağışlarda derelerin vazifelerini görememesi manasına geliyor. Atıkların içerisinde suya sızabilen kurşun, cıva üzere ağır metaller yahut rastgele bir ziyanlı gerecin olması durumunda hem içme sularına hem deniz suyuna önemli boyutta ziyanlı materyallerin birikmesi manasına gelir. Bunun da suda bulunan yaşama olumsuz tesiri olabilir” dedi.
‘DERE YATAĞININ DOLDURULMASI BİR SONRAKİ AFET DEMEK’
Atıkların suya sızıntısı riskine değinen Prof. Dr. Şahmaran, “Sadece asbest değil, birtakım ağır metaller, kurşun içeren boyalar, florasan lambalar üzere bunların beşere ziyan vermemesi için mümkün olduğunca insanların bu mevzuda en az formda temas etmesi lazım. Denizler yahut dere yatakları yerine bu hafriyat atıklarının içerisinde muhtemel tehlikeli gereçler varsa mutlaka tedbirlerinin alınıp korumalı özel atık alanlarında depolanması gerekmekte. İnşaat ve yıkıntı atıkları içerisindeki tehlikeli, suya sızabilecek materyallerin tespit edilip yer altı sularına yahut deniz sularına, suda yaşayan canlılara yahut suyu kullanan insanlara ziyanlı rastgele bir materyalin suya geçip geçmediğinin denetim edilmesi lazım. Ziyanlı bir materyal geçmese bile sonuçta dere yatağının bu gereçlerle doldurulması bir sonraki afet demek. Tekrar bu materyallerin itinasız tarım topraklarına depolanması o toprakların kullanılmaması demek” diye konuştu.
‘TRABZON’UN ALAN SORUNU VAR’
Deniz dolgusu yapılırken kullanılan dolgu gereçlerine dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Şahmaran, “Tarım toprağı bunların içinde en temizi; sonuçta doğal bir gereç. Trabzon’un alan sorunu var. Sonuçta bir biçimde buraya havalimanları, yol ve hastanenin uygun alanlara yapılması gerekiyor fakat bu demek olmuyor ki ziyanlı materyallerle dolgu yapılsın. Bunların muhakkak denize, dere yataklarına ya da yeraltı sularına ziyan vermeyecek halde depolanması zorunlu bir ihtiyaç” tabirlerini kullandı.
