Haber7 – ÖZEL
Filistin-İsrail savaşı devam ederken İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Türkiye’ye geleceği açıklandı. Önümüzdeki günlerde gerçekleşecek kritik tepeyi Haber7’ye kıymetlendiren uzmanlar ABD’nin İran tehdidine ve Türkiye’nin bölgedeki caydırıcı gücüne dikkat çekti.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk iki gün evvel Ankara’da bir ortaya geldi.
Görüşmede İsrail-Filistin sorunu ve terörle gayret konusunda ortak faaliyet yürütülmesi mevzuları görüşüldü. Bakanların görüşmesinin akabinde Fidan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmek üzere Türkiye’ye geleceğini açıkladı. İki başkanın görüşmesinde, bölgede yaşanan tüm aksiliklerin görüşülmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ağır yurtdışı diplomasisi sürat kesmeden devam ediyor. İsrail’in Gazze’de işlediği savaş cürümleri sonrasında bölgede birçok ülke önderiyle görüşen Erdoğan, Ortadoğu da bir öteki kıymetli rol oynayan İran’ın önderi ile görüşme gerçekleştirecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Batılı ülkelerin İsrail zulmüne karşı sessiz kalmasını her platformda en sert biçimde lisana getirdi. Müslüman ülkelerle tek tek görüşen ve Bağımsız bir Filistin Devleti kurulmasının yanlışsız olacağını vurgulayan Erdoğan’ın, İran Önderi İbrahim Reisi ile görüşmesinin sonuçları şimdiden merak konusu oldu.
Konuyu Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmı Lideri Prof. Dr. Zekeriya Kurşun ve Bitlis Eren Üniversitesi’nde vazife yapan Doç. Dr. Adem Palabıyık Haber7’ye kıymetlendirdi.
KURŞUN: CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN ÖNEMLİ BİR DURUŞ GÖSTERDİ
Konu hakkında Haber7’ye konuşan Prof. Dr. Zekeriya Kurşun, ‘Uluslararası toplum İsrail lehine kararlar almaya devam ediyor, münasebetiyle Türkiye’nin İran ve komşu ülkelerle olan diyaloğu yanlışsız ve yerindedir’ dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İran başkanı Reisi görüşmesi hakkında değerli açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Zekeriya Kurşun şunları söz etti:
“Türkiye 7 Ekim tarihinden bugüne kadar kıymetli diplomatik görüşmeler yaptı. En azından ateşkesin sağlanması için önemli bir duruş göstererek sorumluluklar aldı. Varsayım ediyorum ki İran-Türkiye görüşmesinde Birleşmiş Milletlerin geçmişte dillendirdiği iki devletli bir yapının sağlanması konusunun tekrar müzakerelere açılması problemi görüşülebilir. Aslında Türkiye’nin de talebi bu taraftadır.”
“İRAN DA FİLİSTİN KADAR TEHLİKEDE”
“İran’ın sorunu en az Filistin kadar büyük bir sorundur. Amerika donanma filosunun o bölgede olması büyük ölçüde İran’ı da tehdit ediyor. O denli zannediyorum ki bu tehdidin doğurabileceği bölgesel sonuçlar da masaya yatırılacaktır. Bu tehdide karşı alınabilecek tedbirler ve yaptırımlar iki önderin görüşme konusu olacaktır”
Türkiye-İran görüşmesini Haber7’ye değerlendiren Bitlis Eren Üniversitesi, Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Sosyolog Adem Palabıyık, Türkiye’nin bölgedeki caydırıcı gücüne dikkat çekerek, Ortadoğu’da barışın ve huzurun Türkiye garantörlüğünde olacağını söz etti ve İran ile bölgede iş birliği yapılmasının ehemmiyetini vurgulayan Palabıyık kelamlarına şu formda devam etti:
“İSRAİL SURİYE’DE KARŞIMIZA ÇIKABİLİR”
“Türkiye olarak Suriye’de de varız, Astana sürecinde birlikteyiz, bu süreçte farklı düşülmemeli. Zira İsrail, Suriye’de eninde sonunda karşımıza çıkacak. Suriye denklemi, İran, Rusya ve Suriye işbirliği ile çözülmelidir. Yoksa İsrail’in katliamları bitince kendisini gaye alan ülkelere de hücumlar yapması beklenebilir.
Irak’ın kuzeyinde ve Süleymaniye bölgesinde de çeşitli PKK ögeleri faaliyetlerini sürdürüyor. Bu bölgelerdeki PKK ögelerinin İran’dan takviye aldığı argümanları ağır bir halde dillendiriliyor. Bunun önüne geçilecektir. Şu an global siyasetin Ortadoğu tesiri şekilleniyor, buna taraf verecek ülkeler bilhassa İran ve Türkiye. Mısır’a inanç önemli manada azaldı. Öbür Kuzey Afrika ülkeleri ise iç savaşta. Körfez ülkeleri sürece dahil olmuyor. İran ile garantörlük süreci yürütülmesi gerekiyor.”
“BARIŞIN TEMİNATI TÜRKİYE OLACAKTIR”
“ABD’nin bölgeye gelişi ile birlikte alınan İran ile görüşme kararı çok kıymetlidir. Zira ABD direkt temas kuramayacaktır. Türkiye, garantörlük sürecinde de barışın ve irtibatın teminatı olabilir. Zira Türkiye her ülke ile görüşüyor. Rusya-Ukrayna krizindeki rolü üzerinden, İran-ABD ve İsrail denkleminde anahtar rol olacak.”
Türkiye’nin global siyasette ki etkin rolünden bahseden Adem Palabıyık, Ülkemizin garantör ülke olmasının sebeplerini lisana getirdi.
“TÜRKİYE GARANTÖR ÜLKE OLMAKTA TECRÜBELİ”
“İran siyasetlerini bölgesel sürdürüyor, global siyasette Türkiye kadar faal değiller. Türkiye ise global siyasette de aktif. Caydırıcı güç olarak Türkiye, garantör ülke olarak gözüküyor. Garantörlük yalnızca yöneticiler yahut hukuken değil halklar ortasında da olmalıdır. Sosyolojik açıdan Türkiye’nin Filistin halkı ile mevcut bağı Türkiye’yi bu manada güçlü kılmaktadır.
Türkiye’nin Bosna örneği de var. Bosna sürecinde Türkiye yeniden emsal bir garantörlük, yani hareket planı sunmuştu. Türkiye memleketler arası hukuk konusunda birçok devletten deneyimlidir. Tüm bu tecrübeler Türkiye’nin, bölgesinde ve dünyada tesirini arttırırken bugün de İsrail-Filistin çatışmasında garantör rol üstlenmesi, Filistin’de daha fazla can kaybının olmaması için büyük değer taşıyor.”
