Genel Şurada, Türkiye ile Birleşik Krallık ortasında ticari münasebetlerin sürmesi için imzalanan hür ticaret muahedesini da içeren kanun teklifi ile Filistin, Arnavutluk ve EFTA devletleriyle imzalanan özgür ticaret mutabakatlarını kapsayan memleketler arası mutabakatların uygun bulunduğuna dair 4 kanun teklifi ele alındı.
Genel Şuradaki müzakerelerinin akabinde kabul edilen kanunlar şöyle:
– Türkiye ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Ortasında Hür Ticaret Muahedesi, Türkiye ve Birleşik Krallık Hükümetleri Ortasında Menşe Kurallarına Dair Ortak Bildiri, Türkiye ve Birleşik Krallık Hükümetleri Ortasında Mutabakat Zaptı ve Kuzey İrlanda ile Ticarete Ait Olarak Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Ortasında Teati Edilen Mektupların Onaylanmasının Uygun Bulunması ve Mutabakatın Protokoller ve Eklerine Ait Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Direkt Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesi Hakkında Kanun,
– Türkiye ile Arnavutluk Cumhuriyeti Ortasında Hür Ticaret Muahedesi ile Kurulan Ortak Komitenin Türkiye Cumhuriyeti ile Arnavutluk Cumhuriyeti Ortasında Hür Ticaret Mutabakatına Ek ‘Menşeli Ürünler’ Kavramının Tarifi ve İdari İş Birliği Yollarına Ait Protokol II’yi Değiştiren 1/2020 Sayılı Kararının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna ve Muahedenin Protokoller ve Eklerine Ait Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Direkt Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesine Ait Kanun
– Türkiye ile Filistin Ulusal İdaresi İsmine Filistin Kurtuluş Örgütü Ortasında Süreksiz Hür Ticaret Mutabakatı ile Kurulan Ortak Komite’nin; Temel Tarım Eserleri ve İşlenmiş Tarım Eserleri ile Balıkçılık Eserlerinde Taviz Değişimine Dair Protokol I’e İlişkin Tablo I’in Tadili Hakkında 1/2020 Sayılı Kararı ile Süreksiz Özgür Ticaret Muahedesi’nin “Menşeli Ürünler” Kavramının Tarifi ve İdari İş Birliği Yollarına Ait Protokol II’nin Tadili Hakkında 2/2020 Sayılı Kararının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna ve Muahedenin Protokoller ve Eklerine Ait Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Direkt Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesi Hakkında Kanun,
-Türkiye ile EFTA Devletleri Ortasında Özgür Ticaret Muahedesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna ve Muahedenin Eklerine Ait Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Direkt Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesine Ait Kanun.
GÖRÜŞMELERDEN
Kanun tekliflerinin görüşmeleri sırasında kelam alan GÜZEL Parti Aydın Milletvekili Aydın Adnan Sezgin, Birleşik Krallık’la imzalanan Özgür Ticaret Muahedesi’ni desteklediklerini lisana getirdi.
Sezgin, “Aramızdaki ticaretin hacmi genelde 18 milyar dolar civarındadır ve genelde Türkiye lehine seyretmektedir. Brexit sonrası oluşan yeni sistemde Hür Ticaret Muahedesi’nin yapılması iyi olmuştur.” sözünü kullandı.
İktidarın kimi sözcülerinin bu muahedeyi yeni ve harika bir adım, büyük bir muvaffakiyet olarak takdim ettiklerini fakat durumun o denli olmadığını savunan Sezgin, “Bu mutabakat, Avrupa Birliği’yle mevcut gümrük birliğimiz çerçevesinde, Avrupa Birliği ile Birleşik Krallık ortasında yapılan Brexit Özgür Ticaret Mutabakatı’na bir teknik ahenk muahedesidir, eskinin devamıdır. Ayrıyeten Brexit öncesine nazaran birtakım formalitelerin biraz da zorlaştığını belirtmeliyiz.” diye konuştu.
Sezgin, Avrupa Birliği’yle Gümrük Birliği’nin de tekrar dış siyasetteki öncelikler listesinde ön sıralara çıkarılması gerektiğini kaydetti.
HDP Küme Başkanvekili Meral Danış Beştaş, AİHM’in eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş hakkında verdiği kararın değerli olduğunu söyledi. Beştaş, AİHM tarihinde, Türkiye’nin ferdî başvuruyu kabul ettiği günden bugüne kadar birinci kez kontratın 18. hususuyla ilgili ihlal kararı verdiğini, başka ülkeler hakkında verdiği ihlal kararının hiçbirinde bu kadar ağır tespitlerin olmadığını tez etti. Beştaş, AİHM kararına uymama probleminin yalnızca Demirtaş’ı değil, Türkiye’nin tamamını ilgilendirdiğini söyledi.
CHP İstanbul Milletvekili Ahmet Ünal Çeviköz, görüşülen memleketler arası özgür ticaret mutabakatlarının ehemmiyetine işaret ederek “Türkiye’nin ticaretinin böylesi hür ticaret mutabakatlarının onaylanmasına ve bir an önce yürürlüğe girmesine gereksinimi var.” dedi. Çeviköz, bu mutabakatlara olumlu baktıklarını lisana getirdi.
Avrupa ile alakalar açısından kıymet taşıyan mutabakatlara dikkati çeken Çeviköz, Türkiye ile Birleşik Krallık ortasında ticari alakaların sürmesi için üç yıldır bu muahedenin hazırlanmasına yönelik çalışıldığını söyledi.
Görüşülen kanun tekliflerinde teknik bir itirazlarının bulunduğunu da kaydeden Çeviköz, hür ticaret mutabakatlarında ek protokollerin değişiklik yetkisinin direkt Cumhurbaşkanına verilmesinin Anayasa’ya alışılmamış olduğunu savundu.
“İKİLİ BAĞLARIMIZ AÇISINDAN GERÇEK VAKİTTE GERÇEK BİR ADIM ATILMIŞTIR”
MHP Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir, Filistin ile Türkiye ortasında yapılan muahedenin kapsamı küçük olsa da maneviyat prestijiyle bedelli olduğunu vurguladı. Yıllardan bu yana Filistin’in, İsrail’in hukuksuz ve insanlık dışı hareketlerine maruz kaldığını anımsatan Özdemir, “Filistin, verdiği gayretinde yalnız değildir, bundan sonra da olmayacaktır. Bu protokolle de takviyemizi bir sefer daha söz edeyim.” diye konuştu.
Türkiye’nin İngiltere ile münasebetlerinin tarihi derinliğe sahip olduğunu, Türkiye’nin yurt dışındaki toplam yatırım meblağının yaklaşık yüzde 10’unun yeniden bu ülkede bulunduğunu lisana getiren Özdemir, İngiltere’nin, AB’den ayrılmasına ait vardığı kararın akabinde birinci hür ticaret muahedesini Türkiye ile imzaladığını kaydetti.
Özdemir, “Şimdiye kadar AB ile süregelen Gümrük Birliği Muahedesi çerçevesinde ticaret yaptığımız İngiltere ile bundan sonraki periyoda yönelik varılan hür ticaret muahedesi uyarınca ülkemizin 2,4 milyar dolarlık kayıp yaşamasının önüne geçilmiştir. Ayrıyeten mutabakat kapsamında ihracatımızın yüzde 95’ini oluşturan sanayi eserlerinde gümrük vergilerinin kaldırıldığı anlaşılmaktadır. Hazır giysi, beyaz eşya, otomotiv, besin ve tarım eserlerinin ticareti konusunda ülkemizin menfaatlerinin korunduğu görülmektedir. Münasebetiyle İngiltere ile imzalanan özgür ticaret muahedesiyle ülkemizin çıkarlarının her istikametten gözetildiği açıktır. İkili bağlantılarımız açısından yanlışsız vakitte yanlışsız bir adım atılmıştır.” değerlendirmesini yaptı.
CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, “IŞİD’in beslenmesinde, büyütülmesine AK Parti’nin büyük rolü olduğunu” sav etti.
AK Parti Küme Başkanvekili Mehmet Muş, Ağbaba’ya sataşma gerekçesiyle karşılık vererek PYD’ye bakışlarının belirli olduğunu söyledi.
Muş, “Siz kendi duruşunuza bakın. Siz ‘arkadaş’ diye bakıyorsunuz. ‘IŞİD’i büyüttünüz’ iftirasını bize atan PKK var bir de Ağbaba’dan duydum. Yazıklar olsun. IŞİD’in Suriye’den sökülmesini, yok olmasını sağlayan en büyük operasyonu yapan Türkiye’dir. ” diye konuştu.
TBMM Başkanvekili Haydar Akar, görüşmelerin tamamlanmasının akabinde birleşimi 9 Şubat Salı günü saat 15.00’te toplanmak üzere kapattı.
