Koronavirüse yakalanıp atlatanların sayısı bütün dünyada süratle artarken, Covid-19’un tesirleri ortasında Long Covid-Uzamış Covid terimini sıklıkla duymaya başladık. Araştırmalar Covid-19’a yakalanan her 10 hastadan birinde hastalık belirtilerinin en az üç ay daha devam etme ihtimalinin olduğunu gösteriyor.
Dünya Sıhhat Örgütü, ABD, İngiltere ve İsviçre’de Covid-19 geçirmiş 4 milyon kişinin kaydının tutulduğu bir çalışmayı baz alarak yeni bir tanımlama yaptı. Buna nazaran koronavirüs geçirdikten sonraki üç hafta boyunca şikâyetler devam ediyorsa bu duruma Post Akut Covid Sendromu deniyor. Şayet şikâyetler 12 haftadan uzun sürüyorsa buna Kronik Covid ya da Uzamış Covid deniyor. Yani Covid-19 kimi belirtilerinin aylarca sürmesi ve bedende kalıcı hasar bırakması sebebiyle kronik hastalık kümesine girmeye aday üzere görünüyor.
Uzamış Covid belirtileri ortasında en sık görülenler ise kas ve eklem ağrıları, ağır yorgunluk ve bitkinlik hâli, hâlsizlik, baş karışıklığı, unutkanlık, odaklanma sorunu, uyuklama eğilimi, depresif ruh hâli, kalp çarpıntıları, göğüs ağrısı, ritim bozuklukları ve uykusuzluk olarak sıralanıyor.
COVID-19 SONRASI İZLEM MERKEZİ KURULDU
Eskişehir Kent Hastanesi bünyesinde hizmet veren Covid-19 Sonrası İzlem Merkezine başvuran hastaların yaygın olarak gezici eklem ağrıları, hâlsizlik ve yorgunluk belirtilerinden şikâyet ettiğini söyleyen Başhekim Uzm. Dr. Yaşar Bildirici, “Merkezimize bugüne kadar yaklaşık 850 hastamızı davet ettik. Bir ay içinde 500’e yakın hastayı merkezimizde takip edip bilgilerini formlara işleyerek ileriye dönük yapılabileceklere yönelik planlama hazırladık. Takip ettiğimiz hastaların büyük kısmı ağrılarının devam ettiğini söylüyor. Serviste yatan fakat ağır bakıma girmemiş hastalarımızın yüzde 20’sinde, ağır bakımda tedavi görmüş hastalarımızın yüzde 10’unda teneffüs zahmeti sorununu görüyoruz. Uyku bozuklukları, dalgınlık ve unutkanlık üzere nörolojik belirtilere de rastlıyoruz” dedi.
NEFES DARLIĞINA İDMAN TEDAVİSİ
Covid-19 geçiren hastalarda nefes darlığının arttığını, yürüme ve efor kapasitelerinin azaldığını gözlemlediklerini vurgulayan fizik tedavi uzmanı Dr. Fulya Bakılan hastalık geçtikten sonra şikâyetleri devam eden şahısların “kardiyopulmoner rehabilitasyon” ismi verilen, teneffüs kapasitesini artıracak antrenman programlarına katılmaları gerektiğini belirterek “Bu programlarda hastaların efor, yürüyüş ve yürüme kapasitelerini artırıp hâlsizlik ve yorgunluk seviyelerini azaltmayı amaçlıyoruz. Ünite içindeki çeşitli aygıtlardan faydalanıyoruz. Yaptığımız birtakım testleri geçen hastalarımıza rehabilitasyon uyguluyoruz. Bu müddette birtakım kıymetleri de denetim ediyoruz. Gerekirse hastalarımıza konut idmanı programları da hazırlıyoruz” diye açıkladı.
GÜZELLEŞEN HASTALAR KALBİNİZE DİKKAT!
Koronavirüsün damarları tutan bir hastalık olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Murat Aksoy, hastaların bir kısmında akciğer, kalp ve beyinde hasar oluştuğunu, bu durumun kalıcı olup olmadığının uzun devirde görülebileceğini söyledi. Yapılan bir çalışmada 55 Covid-19 hastasının güzelleştikten üç ay sonra yüzde 60’ında nefes darlığı devam ettiğini, yüzde 70’inde de tomografide bağ dokusunda artış yahut akciğer yapısında bozulma olduğunun tespit edildiğini belirten Prof. Dr. Aksoy, akciğerlerden sonra en çok tutulan organın kalp olduğunu belirtti. Prof. Dr. Aksoy, “Virüs, kalp kasına yerleşerek miyokardit oluşturuyor ve kalbin işlevlerini bozuyor. Kalp ağrısına ve kalp krizine sebep oluyor. Daha çok kalp sorunu olan şahıslarda görülen bu durumun hiçbir sıhhat şikâyeti olmayan atletlerde da gösterilmesi, kalp tutulumunun herkesi için kıymetli bir sorun olduğunu gösteriyor. Covid 19’un uzun devirde tesir bıraktığı noktalardan bir tanesi de beyin işlevleri. Beyin tutulumu olan bireylerde baş ağrısı, hâlsizlik, algı bozukluğu ve şiddetli baş dönmesi görülüyor. Bunun ne kadar uzun süreceği ile ilgili elimizde net bir bilgi yok. Covid-19’un kronik tesirlerinden biri de pıhtılaşma bozukluğu. Enfeksiyon sırasında sıkça görülen pıhtılaşma bozukluğu, hastaların bir kısmında güzelleştikten sonra da devam ediyor. Covid-19’un erkek üremesi üzerinde de olumsuz tesirinin olabileceği bildiriliyor” diye anlattı.
Türkiye Gazetesi
