Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir, Savunma Sanayii Başkanlığı’nda (SSB) yapılan “2020 Kıymetlendirme ve 2021 Gayeler Toplantısı”nda basın mensuplarıyla bir ortaya geldi.
2020 amaçlarına büyük ölçüde ulaştıklarını söz eden Demir, karada, havada, denizde, siber alanda güvenlik güçlerinin gereksinimlerini yerli ve ulusal olarak karşılamak için yeni teslimatlar gerçekleştirdiklerini ve yeni projelere başladıklarını söyledi.
Demir, geçen yıl platform üretiminden hava savunma sistemlerine, silah, mühimmat ve füze üretimlerinden elektronik harp ve radar sistemlerine, haberleşme ve bilgi teknolojilerinden motor sistemlerine, askeri ekipman ve teçhizat üretiminden Ar-Ge ve eğitim faaliyetlerine kadar, her alanda hiçbir boşluk bırakmadan çalıştıklarına işaret ederek, “Bütün bunları gizli-açık çeşitli ambargolara karşın yaptığımızı da hatırlatmak isterim. İnşallah 2021 yılında gayelerimizi daha da büyüterek yolumuza devam edeceğiz” diye konuştu.
Akıncı Taarruzi İHA’nın geçen yıl seri üretime hazır hale geldiğini vurgulayan Demir, ikinci prototipin de birinci uçuşunun yapıldığını bildirdi.
Demir, şu bilgileri verdi:
“Üçüncü prototip üzerinde çalışmalar devam ediyor. Aksungur SİHA’nın seri üretim faaliyeti başladı. Bayraktar TB2 ve ANKA SİHA’larımız yalnızca bizim değil, dost ve kardeş ülkelerimizin de kullandığı en değerli silahlardan biri oldu. Çeşitli sınıflarda kullandığımız İHA’larımıza ek olarak geçtiğimiz yıl, kamikaze küçük İHA KARGU-2 ve silahlı mini/mikro İHA SONGAR’ı da güvenlik güçlerimiz birinci sefer kullanmaya başladı. İHA alanındaki bu çalışmalar dünyada bizi bu alanda birinci 3-4 ülke ortasına yani bir manada başkan sınıfına yükseltti.”
‘Uydu fırlatma sistemlerini de yerli yapma hedefindeyiz’
Demir, Mikro Uydu Fırlatma Sistemi Projesi kapsamında fırlatılan birinci yerli sonda roketinin 130 kilometre irtifaya yükselerek uzaya çıkan birinci Türk aracı olduğunu belirterek, “Türksat 5A’yı uzaya gönderdiğimiz şu günlerde bu projenin ehemmiyetini bir kere daha vurgulamak isterim. Biz yalnızca uydularımızı yerli-milli yapma gayesinde değiliz, bu uyduları uzaya gönderecek fırlatma sistemlerini de yerli yapma amacındayız. Yani ileride bu uyduları bir öbür ülkeden değil, kendi ülkemizden de fırlatma imkanına sahip olacağız” tabirlerini kullandı.
Hava Kuvvetlerinin muharip ögesi F-16’ların yapısal güzelleştirmelerine başladıklarını ve birinci iki F-16 Blok-30 uçağının yapısal güzelleştirmesini tamamlayarak teslim ettiklerini kaydeden Demir, Ulusal Muharip Uçağı’nın (MMU) tasarım faaliyeti ve rüzgar tüneli testlerine devam ettiklerini, alt sistemlerin seçimlerini gerçekleştirdiklerini lisana getirdi.
Demir, Alçak İrtifa Hava Savunma Füze Sistemi HİSAR-A+’yı envantere girmeye hazır hale getirdiklerini, Orta İrtifa Hava Savunma Füze Sistemi HİSAR-O+’nın rutin testlerini muvaffakiyetle gerçekleştirdiklerini söyledi.
‘Sungur’un envantere girmesi için son etaba gelindi’
İsmail Demir, portatif özelliğiyle kara, hava ve deniz platformlarına entegre edilebilecek Sungur Hava Savunma Sistemi’nin envantere girmesi için de son kademeye geldiklerini söyledi.
Birinci ulusal gemi savar füzesi ATMACA’nın testlerinde sona geldiklerini ve envantere alma sürecine başladıklarını söz eden Demir, “TRG-230 Füze Sistemi’ne lazer arayıcı başlık entegre edilerek, İHA ve SİHA’ların işaretlediği maksatları karadan vurabilecek halde TRLG-230 Füze Sistemi’ni geliştirdik. Roket ve füze sistemlerinde kullanılan patlayıcılarda yurt dışı bağımlılığını azaltacak ROKETSAN bünyesinde Patlayıcı Hammadde Üretim Tesisi’ni hizmete aldık” dedi.
Envanterdeki FIRAT M60T ve Leopard 2A4 tanklarının modernizasyonuna sürat verdiklerini de lisana getiren Demir, ülkede bir birinci olacak yeni kuşak kriminal inceleme aracı KIRAÇ’ları, Emniyet Genel Müdürlüğüne teslim ettiklerini söyledi.
Demir, elektronik harp, radar, haberleşme, görüntüleme üzere ögeleri yerli ve ulusal olarak karşılamak emeliyle başlatılan çeşitli projeleri de geçen yıl tamamladıklarını belirterek, şunları kaydetti:
“F-16 uçaklarımıza Ulusal Dost Düşman Tanıma Tanıtma Sistemi entegre ettik. SİHA’larımızda kullandığımız ve geçtiğimiz yıl açık biçimde ambargoya maruz kaldığımız CATS kameralarımızı seri üretime geçirdik, gelişmiş versiyonuna başladık. Ar-Ge projeleri kapsamında, katmanlı imalat, materyal, kızılötesi, lazer ve elektromanyetik, elektro optik, yapay zeka ve otonomi, geniş bant taşınabilir haberleşme ve harp sistemleri, enerjik gereçler, KBRN ve RF teknolojileri hususlarında çeşitli düzeylerde teknoloji çalışmalarına devam ettik. Ülkemizde birinci kere Siber Güvenlik Haftası düzenlenerek, yerli-milli siber güvenliğin değerini en üst seviyede ele aldık. Savunma endüstrimizin nitelikli insan kaynağı gereksinimi için oluşturduğumuz Vizyoner Genç, Savunma Sanayii Akademi ve Roboik üzere platformlar ve paydaşı olduğumuz TEKNOFEST ile gençlerimizin bu alana duyduğu ilginin artmasına takviye olduk.”
Geçen yıl savunma endüstrisinin yalnızca yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı çaba etmediğinin altını çizen Demir, “Bu muvaffakiyetler, üstü kapalı, deklare edilmemiş ambargolara karşın elde edildi. Sözün tam manasıyla tüm cephelerde adeta omuz omuza çarpışarak geldik ve başarılı olduk” değerlendirmesinde bulundu.
Demir, 2021 yılının da geçmişte başlayan projelerin tamamlandığı, yeni sistemlerin güvenlik güçlerine teslim edildiği, gereksinimlere nazaran yeni projelere başlanılan bir yıl olacağını belirterek “AKINCI TİHA’nın birinci teslimatlarını yapacağız. ATAK helikopterlerinin gelişmişi Faz-2 versiyonun birinci teslimatlarına başlayacağız. Ulusal Muharip Uçağın (MMU) alt sistemlerinin dizaynlarına başlayacağız. Küçük, Taktik, Operatif ve Stratejik sınıf İHA ve SİHA’larımız ile sürü sistem misyonlarının icrasına yönelik projelerimiz hayata geçirilecek” diye konuştu.
“Alçak irtifa hava savunma füze sistemi HİSAR-A+ envantere girecek ve birinci teslimatları yapılacak. Orta irtifa hava savunma füze sistemi HİSAR-O+’nın testleri tamamlanacak ve envantere girmeye hazır hale gelecek.” sözlerini kullanan Demir, Uzun Menzilli Hava ve Füze Savunma Sistemi-SİPER Projesi’nde, ASELSAN-ROKETSAN-TÜBİTAK SAGE’nin işbirliğinde sistem ve alt sistem bileşenlerine ait ayrıntı dizaynının tamamlanacağını söyledi.
Demir, savaş uçaklarının hava üstünlüğü için geliştirilen kısa, orta ve uzun menzilli BOZDOĞAN ve GÖKDOĞAN hava-hava füzelerinin uçak üzeri atışlı testlerinin tamamlanacağının altını çizerek “İlk ulusal gemisavar füzemiz ATMACA, ulusal torpidomuz AKYA, tanksavar silahımız KARAOK’un birinci teslimatlarını yapacağız” dedi.
Platformlar için geliştirilen birinci ulusal 7.62 milimetrelik makineli tüfeklerin (PMT 7,62) teslimatlarının başlayacağını aktaran Demir, yurt dışından tedarik edilen modüler barut sistemi yerine yerli olarak geliştirilen sistemlerin teslimatlarına da başlayacaklarını kaydetti. Demir, envanterdeki havan silahlarının kullanım aktifliğinin artırılması için başlatılan projede modernize edilen birinci havan silahlarını teslim edeceklerini de lisana getirdi.
‘İ sınıfı fırkateyn İSTANBUL’u denize indireceğiz’
Demir, deniz projelerinde 2021’in değerli bir yıl olacağının altını çizerek şunları kaydetti:
“Çok gayeli amfibi atak gemisi ANADOLU, test ve eğitim gemisi UFUK ve lojistik takviye gemisini teslim edeceğiz, MİLGEM Projesi’nin 5. gemisi İ sınıfı fırkateyn İSTANBUL’u denize indireceğiz. Yeni Tip Denizaltı Projesi kapsamında 1. denizaltıyı suya indirecek ve 2. denizaltıyı havuza çekeceğiz. İnsansız su üstü ve su altı araçlarına yönelik yeni projeler başlatacağız.”
Ağır sınıf insansız kara aracının (İKA) prototipinin üretileceğine işaret eden Demir, hafif ve orta sınıf İKA’larda birinci araçların teslim edileceğini vurguladı. Demir, TSK envanterinde birinci olacak Pars 6×6 mayına karşı muhafazalı araçların birinci teslimatlarının da yapılacağını söyledi.
Demir, motor projelerinde bu yılın somut çıktıların elde edileceği bir yıl olacağını belirterek “SOM ve ATMACA füzelerinde kullanılacak KTJ3200 Turbojet Motoru birinci defa teslim edilecek. ALTAY tankı için geliştirilen BATU tank motoru birinci prototipi çalıştırılacak. Yeni jenerasyon hafif zırhlı araçlar için geliştirilen UTKU motor ve transmisyonun birinci prototipi çalıştırılacak” dedi.
Elektronik harpte, yüksek frekans elektronik taarruz sistemi ve erken ihbar radar sistemi üzere ögelerin birinci kere teslim edileceğinin altını çizen Demir, SİHA’lar için CATS kameraların seri üretimi sürerken, gelişmiş versiyon ASELFLIR-F500C Projesi’nde tasarım evresine geçileceğini ve ASELFLIR-600 projesinin başlatılacağını kaydetti.
Üniversitelere davette bulunan Demir, şunları kaydetti:
“Günceli yakalayın, teknoloji odaklı savunma endüstrisi gündemini yakından takip edin. Mühendislik başlığı altındaki tüm kısımlarda eğitim müfredatlarının, teknoloji odaklı olmak üzere, savunma endüstrisinin muhtaçlıkları, gündemi ve gelecek perspektifiyle senkronize edilmesinde yarar var. Finans, istatistik, dış siyaset, irtibat, kamu yönetimi, hukuk üzere programlarda savunma endüstrisinin müstakil bir bahis olarak ele alınması ve gençlerin birikimine katkıda bulunulması davetinde bulunuyorum.”
Demir, anlık iletileşme uygulamalarını ilgili kurumla işbirliği içinde çalışılması gereken bir alan olarak değerlendirdiklerini lisana getirerek, kendi alanlarıyla ilgili kısıtlı kurumsal tahlilleri bulunduğunu, bunların yaygınlaşması ve tüm toplumun güvenliğini kapsamasının kıymetli olduğunu tabir etti. Bunun yanında her türlü bağlantının gerçekleştirileceği donanım ve yazılımların ülke güvenliği için ehemmiyet taşıdığını vurgulayan Demir, bu maksatla ULAK baz istasyonunun geliştirilmesini sağladıklarını ve yaygınlaştırılması için de çalışmalar yürüttüklerini kaydetti.
Demir, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle dalın ihracat sayılarında bir ölçü düşme olduğunu, bunun yanında savunma endüstrisinin en fazla istihdam artışı yaşanan kesimler ortasında yer aldığını belirterek, bölümün cirosunun büyümeye devam ettiğini, yerlileşme oranında olumlu seyrin sürdüğünü anlattı.
İsmail Demir, ABD’nin, kısa ismi CAATSA olan yasa kapsamında Savunma Sanayii Başkanlığı ve birtakım yöneticilerine yönelik aldığı yaptırım kararına ait sorular üzerine, “Çok büyük bir hasar olacağını görmüyoruz. Açıklanan hususlar kapsamında çok büyük bir risk yok. Bunların hepsi yönetim edilebilir, üstesinden gelinebilir küçük ögeler. Bu hususta bir kahrımız yok, ek uygulamalar, yorumlar, unsurlar gelmezse… F35 programındaki üzere ‘Ben yaptım, oldu’ yaklaşımıyla gidilmeyecekse şu basamakta büyük bir hasar ve ziyan olacağını düşünmüyorum” diye konuştu.
CAATSA yaptırımları konusunda karşı tarafla kısıtlı ölçüde temasları olduğu bilgisini veren Demir, “Onların da ‘Acaba bu yaptırımlar neyi, nasıl tesirler?’ üzere bir çalışmayı devam ettirdiklerini biliyoruz. Yani karşı taraf ‘Ben yaptırımları başlattım, atacağım adımlar 1, 2, 3 bunlar’ deyip kolları sıvamış değil. Onlar da hangi adımların atılacağı, hangi olayı nasıl etkileyeceğiyle ilgili kendi çalışmalarını yapıyorlar” tabirlerini kullandı.
F35 programı konusunda atılan tek taraflı ve hukuksuz adıma rağmen, Mart 2020 için planlanmasına karşın Türk firmalarından imalatın kesilemediğine dikkati çeken Demir, şu değerlendirmede bulundu:
“Şirketlerimiz bu imalatlara devam etti. ‘Madem onlar bizi tanımıyor, biz onları tanımayalım’ yaklaşımını da hakikat görmüyorum. Biz devlet üzere devlet olan, attığı imzanın ardında duran, verdiği kelamı yerine getiren bir yapıyız. Bunun gereğini yapıyoruz, yapmaya devam edeceğiz. Karşıdaki adımın hukuksuz ve yanlış olduğunu söylüyoruz. Onlar bildiklerini okumaya devam ederlerse kendileri bilir. Endüstrimiz onların dur dedikleri yere kadar üretimleri devam ettirir. Endüstrimiz burada edindiği yetkinlik ve kabiliyetleri Ulusal Muharip Uçak Geliştirme Projesi’nde çarçabuk kullanacaktır. O açıdan ‘Ben küstüm, oynamıyorum’ demenin manası yok. Mevcut elemanların istihdamı, tezgahların çalışması, mevcut yeteneklerin devamı açısından bizim için olumludur.”
İsmail Demir, Altay tankının seri üretimi kapsamında gereksinim duyulan motorların ihraç müsaadesinin reddedilmediğini ve beklemede durduğunu söyledi. Alternatif motor tedarikinin belirli bir olgunluğa ulaştığını tabir eden Demir, bir taraftan da yerli motor test çalışmalarının başlayacağını, transmisyonla entegrasyon çalışmalarının yürütüleceğini lisana getirdi.
Tüm bunların bir belirsizlik oluşturduğunu anlatan Demir, “Şu anda üretim sınırını kurup, limitli sayıda motorla da olsa başlamanın, ardından de alternatif motorun çok yakın olduğu bir planlamanın daha manalı olduğunu düşünüyoruz. Ortada bir faz farkı olacaksa çok kısa olmalı. Kurulmuş, boş bekleyen bir üretim sınırı, istihdam edilmiş onlarca çalışan… Bunun çok uzun mühlet ayakta kalması mümkün değildi. Bu türlü bir üretim çizgisi kurulması ve üretimin başlaması planımız var. Bunu net tarih olarak koymadık lakin 2021’de bunu görürseniz hiç de sürpriz olmayacak” dedi.
Güvenlik güçleri için 8×8 ve 6×6 araçların sunulacağı Özel Amaçlı Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç Projesi’ne ait soruya Demir, “Özel Gayeli Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç Projesi’nde yalnızca motor değil, transmisyon da tamamlandı. Bunların testleri yapılıyor. Çok yakında, bunlar üretime geçtiği vakit araçlarda yerli motor ve transmisyonumuzu göreceğiz” cevabını verdi.
‘Çok ayrıntılı çalışılmış biçimde hayata geçirilmesi bizim için önemli’
Demir, S-400 hava savunma sistemlerinin tedarikine yönelik sorular üzerine, şu bilgileri verdi:
“İkinci sistem konusunda bir mutabakatımız var. İsteseydik ikinci sistem bugün gelebilirdi. Burada kıymetli olan şey şu: Bu bir toptan mutabakat ve çerçevesi içinde bir üretim ve işbirliği modeli var. Birinci sistemin süratli tedariki, ikincisinin ise bu çeşit ögelerinin çok ayrıntılı çalışılmış halde hayata geçirilmesi bizim için kıymetli. ‘İkinci sistem bir an evvel gelsin’den çok, ikinci sistemi alırken içinde bizim ne kadar katkımız olabileceği, teknolojik derinlikle ne kadar iç içe olabileceğimiz konusu çok daha değer taşıyor. O açıdan ikinci sistemin çabucak gelip gelmemesinden çok, bu mevzularda alanda ne kadar ilerleyebildiğimiz, o ayrıntıları ne kadar geri adım atılamaz formda bağladığımız ve hayata geçirdiğimiz bizim için değerli. Onlar da biraz vakit alıyor. Hele bu türlü ileri sistemlerde karşı tarafın çok da ön açıcı olmayabileceğini iddia edersiniz lakin yapılan muahede ve mutabakat var. Bu mutabakat tabanında taraflar olabildiğince işbirliği içinde uzaklık almaya çalışıyorlar. Bu hususta kolaycı olursak çok süratli yol alırız ancak biz kolaycı olmaktan çok azamisi hedeflediğimiz için süreç biraz uzadı.”
‘Sistem hazır mı, evet dört dörtlük hazır, bir eksiği yok’
İsmail Demir, sistemin etkin hale getirilip getirilmediği konusundaki tenkitlerin hatırlatılması üzerine, “Kullanıcının bunu nasıl kullanacağıyla ilgili bence kimsenin soru sorma hakkı yok, bizim de yok. Ben de bilmiyorum. Kullanıcının bunu kullanılır halde tuttuğunu biliyorum. Nasıl kullanılacağı, radarı ne vakit açar, ne vakit kapar, ne yapar, bunlar benim de kamuoyunun da bilgisi olmaması gereken mevzular. Sistem hazır mı, evet dört dörtlük hazır, bir eksiği yok” diye konuştu.
‘Şu uçağı, bunun yerine alacağız’ diye bir gündemimiz yok’
Türk Hava Kuvvetlerinin savaş uçağı muhtaçlığının karşılanmasına yönelik açıklamalarda bulunan Demir, F16 modernizasyonlarıyla ilgili değerli adımlar attıklarını söyledi.
Su-35 uçağı önerisi ya da Avrupalıların birtakım teklifleri olduğunu lisana getiren Demir, şunları kaydetti:
“Biz Ulusal Muharip Uçağa tartı vermek, hızlandırmak durumundayız. Hürjet’in kendi içinde aşikâr kabiliyet gelişimleri mümkün. Etkin olarak gündemimizde ‘Şu uçağı, bunun yerine alacağız’ diye bir gündemimiz yok. Su-35 çok tartışıldı, onunla ilgili teklife baktık. Teklifler bizim için, bize ne katacağı, bizim işin içinde ne kadar olacağımızla ilgili bir dizi parametreyi içeriyor. Gelen teklifi ‘Baş göz üstüne’ diye kabul etmemiz üzere bir durum hiçbir vakit olmaz. Bütün ayrıntılarını çalışırız. Kendi ulusal menfaatlerimize en uygun olan, gereksinimlerimizi en yeterli görecek tahliller her vakit masamızda olur, inceleriz lakin şu an için ‘Kesin şu vardır’ demiyorum. Ana gayemiz Ulusal Muharip Uçak ve Hürjet.”
Yerli hava savunma sisteminin inşası
Türkiye’nin yerli hava savunma sistemleriyle kendi hava savunma sistemini kurma konusundaki çalışmalarının sürdüğünü belirten Demir, “2025-2026’da tahminen S-400 ile ilgili çalışmadan edinecek bilgileri de katarak, S-400 düzeyi yahut bir üstüne gelir miyiz, yaklaşırız. Başka katmanlarla ilgili hava savunmamızın yerli yerinde olacağını söyleyebilirim. Çalıştığımız sistemleri art geriye koyduğumuzda katmanlı bir savunma sistemimiz olacak. Bunların sayısının uygunca artması gerekir ki tam bir müdafaa sağlayabilesiniz” dedi.
