Trabzon’un Ortahisar ilçesi Kahramanmaraş Caddesi’nde altyapı çalışması yürüten gruplar, tarihi kalıntı buldu.
Kubbe örtüye sahip yapının su biriktirmek üzere kullanılan bir sarnıç olduğu tespit edildi.
Yapının ortaya çıkmasının akabinde Müze Müdürlüğü ve Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Kurulu’nun talebiyle çalışmalar durduruldu.
İSALE ÇİZGİSİNİN GÜZERGAHI DEĞİŞTİRİLDİ
Müze Müdürlüğü uzmanlarının sarnıçta yaptığı incelemede, iç yüzeyinin sıvalı ve taş ortasında kullanılan dolgu harcında kireç ve kiremit tozu karışımının kullanıldığı ve kubbesinde dairesel bir açıklık ve sağ tarafında künk bir boru barındırdığı belirlendi.
Yapıya ziyan vermemek için isale sınırının güzergâhı değiştirildi.
Sarnıcın Osmanlı devri mimarisini yansıttığını ve özgün kubbeli yapısıyla kentteki öteki sarnıç örneklerinden farklı olduğu belirlendi.
Uzmanlar, yapının mevcut şartlarda üzerinin kapatılarak korunabileceği tarafında görüş bildirdi.
“GELENEKSEL TRABZON KONUTLARINDAKİ SARNIÇLARDAN FARKLI”
Hafriyatla keşfedilen sarnıçta birinci incelemeyi yapan Trabzon Mimarlar Odası Lider Yardımcısı ve Avrasya Üniversitesi İç Mimarlık ve Mimarlık Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Kutsal Ataman, “Trabzon’u bilen hocalarımızla görüştük. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Yavuz hocamız birinci tespitlerimizin yanlışsız olduğunu söyledi. Burası bahçeli bir konuta yahut mahalleye ilişkin su sarnıcı üzere diyebiliriz. Üzerindeki yuvarlak bacasında da lokma demirli korkuluk çıkmıştı. Bunun da orayı korumak için kapatıldığını, kenarından gelen künk borunun da su kaynağından gelen suyun sarnıç içine getirildiğini düşünmekteyiz. Bu yapı klâsik Trabzon konutlarındaki sarnıçlardan çok farklı. Kubbeli yapısıyla özgün bir örnek ve 19’uncu yüzyılın sonu ve 20’nci yüzyılın başları olarak tarihlenebilir.” dedi.
“GEÇ OSMANLI DEVRİNE AİT”
Ataman, Trabzon’un 1800’lü yıllarına ilişkin haritalarında bu yolun var olduğunu belirterek, "Yol varken kazılıp bu sarnıcın yapılıp tekrar kapatılmış olmasını öngörmüyorum. Bilgilerin geç Osmanlı devrini işaret ettiğini söyleyebiliriz. Osmanlı, son periyotlarında Trabzon’da değerli birtakım imar faaliyetlerinde bulunmuş.” diye konuştu.
“GÖRMEDİĞİMİZ BİR ÖRNEK”
Trabzon'da birinci kez bu türlü bir yapı bulunduğunu ve Trabzon Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Konseyi kararıyla tescilleneceğini söyleyen Ataman, "Hem yer altından kaynaktan gelen suyun toplandığı, hem de kubbeli örtüsüyle bence özgün ve çok fazla görmediğimiz bir örnek diyebiliriz. Hakikaten pahalı. Geçmişte, bodrum-zeminin taş, üzerinin bağdadi tertipte olduğu bu tipten tescili pek çok örnek var ve onların hepsinde sarnıç var. Klasik Trabzon meskenlerinde su toplama olayını görüyoruz fakat bu türlü bir örneği bugüne kadar görmedim." dedi.
“SERGİLENMESİ ZOR”
Sarnıcın sergilenmesi için kimi çalışmaların yapılması gerektiğine dikkat çeken Ataman, “Uzun Sokak ve Kunduracılar Caddesi yayalaştırıldıktan sonra üstü açılarak, cam döşemeyle yayalara gösterilebilir. Üzerinden araç geçerken alttaki dokunun sağlıklı formda sergilenebilmesi sıkıntı.” dedi.
