Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kazakistan ziyareti dönüşünde ortalarında Ülke TV Haber Sunucusu Sevgi Deniz’in de ortalarında bulunduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
TÜRKİYE, GAZZE’YE BARIŞ GÜCÜ GÖNDERECEK Mİ?
SORU: Bütün dünya Gazze’de çatışmalar şayet biterse bittikten sonra Gazze’de neler olacağını merak ediyor. Bununla ilgili Amerikan kaynaklı yayın organlarında birkaç farklı senaryodan bahsediliyor, BM şemsiyesinde Gazze’ye bir güç konuşlanması, barış gücü formunda çok uluslu askeri güç ya da Arap ülkelerinin çoğunlukta olduğu düzenekler üzere üç farklı senaryo konuşuluyor. Türkiye bu planlamaların içerisinde yer alır mı? Hem garantörlük konusu hem de bu türlü bir memleketler arası barış gücü üzere hususlar gündeme geldiğinde Türkiye, bu usul askeri oluşumların içerisinde yer alır mı?
Garantörlük konusunu bu olaylar başladığı andan itibaren daima söyledik, söylüyoruz. Dedik ki; şayet Türkiye’ye bir garantörlük misyonu düşerse biz misyonu almaya hazırız, garantör ülke olabiliriz. Kıbrıs’ta, Yunanistan garantör ülke olabiliyor, İngiltere garantör ülke olabiliyor, Türkiye haliyle garantör ülke ise, Gazze’de neden gibisi bir yapı olmasın? Gazze’de Türkiye’nin garantör ülke olmasından daha natürel ne olabilir? Yani biz orada da garantör ülke rolünü üstlenebiliriz. Bunun hali ne olur onu olaylar gösterir, onu vakit gösterir. Bunun güvenlik boyutu da olur, siyasi boyutu aslında olacaktır ve bütün bunlarla bir arada tarihi ve kültürel boyutu da var esasen. Bu tarihi arkaplanın şekillendirdiği bir yapı kelam konusu ve Türkiye olarak bizim başat bir rol üstlenmemiz gerekir. Bu da tarihle bugünü ve geleceği adeta şekillendiren bir gelişme olacaktır.
Bakın akınların başlamasının üzerinden bir aya yakın vakit geçti. Şu anda gelişmeler işi biraz daha İsrail’in aleyhine gerçek taşıyacak diye görüyoruz. İsrail bu acımasız adımı kendi gücüyle atmadı. Amerika dendiği vakit akla Amerika’nın kendisi gelmemeli. Amerika bana nazaran Batı’nın içerisinde değerlendirilmeli. Başta Amerika olmak bütün Batı şu anda İsrail’in yanında.
Tüm bu yaşananlar bittiğinde bizler Gazze’nin 1967 hudutlarında, coğrafik bütünlüğe sahip, başşehri Doğu Kudüs olan, bağımsız Filistin devletinin ayrılmaz bir modülü olarak, huzurlu bir bölge olmasını isteriz. Tüm uğraşımız artık insanların ölmediği, yerlerinden edilmediği, hastanelerinin, sokaklarının, okullarının, ibadethanelerinin bombalanmadığı huzurlu bir Gazze, huzurlu bir Filistin içindir. Bu sebeple bunu sağlayacak formülleri oluşturuyor ve dünyaya ilan ediyoruz. Oluşturulmaya çalışılan başka formülleri de hakkaniyete uygunluk unsuru çerçevesinde inceliyoruz. Görüştüğümüz tüm önderlerle bu hususları konuşuyor ve onlara bölgede adil ve kalıcı bir barış tesis edilmeden bölgeye huzur gelmeyeceğini anlatıyoruz. Bunun İsrail’in katliamlarına göz yuman ve kendi savundukları bedelleri çiğnemeyi dahi göze alarak İsrail’in ardında konumlanan devletler de farkında. Biz bölgeye huzuru ve barışı getirecek formülleri destekleriz. Filistinlilerin hayatlarını daha da karartacak, onları tarih sahnesinden etap aşama silecek planların ise destekçisi olmayız.
Sivilleri gözlerini dahi kırpmadan öldüren, kundaktaki bebeklerin, hastanedeki yaralıların üzerine bomba yağdıran İsrail’i daha pervasız hale getirecek formüller bizim açımızdan tahlil değil çözümsüzlük kaynağıdır.
“İSRAİL’İ DURDURMAK İÇİN ELİMİZDEN GELENİ YAPACAĞIZ”
SORU: Sizin Gazze konusunda diplomasi trafiğiniz en başından beri sürüyor. En son konuşmanızda ‘İsrail’in durdurulması gerekiyor’ dediniz. Bunun için nasıl bir yol izlenmeli?
Bu ay içerisinde Riyad’da İslam İşbirliği Teşkilatı Tepesi var. O doruğa katılacağız. Tekrar önümüzdeki hafta bir de Özbekistan ziyaretimiz olacak. Bunlar çok kritik vakitte kritik ziyaretler olarak önümüzde duruyor. Bu ay sonu İran Cumhurbaşkanı Sayın İbrahim Reisi gelecek, onunla görüşmemiz olacak.
Doğudan batıya, kuzeyden güneye herkesle görüşüyor ve bu akan kanın durmasını sağlamaya çalışıyoruz. Görüşme trafiğimiz önümüzdeki günlerde de sürecek. İsrail’in hukuk tanımayan anlayışını dizginlemekte aciz kalan memleketler arası toplum en başta kendi prensiplerini yok saymaktadır. Filistinlilerin maruz bırakıldıkları katliamı görmezden gelmeleri yetmezmiş üzere, İsrail ile kucaklaşma yarışına giriyor ve daha çok bebek öldürmeleri için onları cesaretlendiriyorlar. Vicdanlarını hapsettikleri zindanlar yarın onlar için utanç duvarları olacaktır. Daha evvel göz yumdukları katliamlar hatırlatılınca boyun büken Batılı devletler Gazze katliamındaki tavırlarının utancının altında ezileceklerdir. Nerede adalet diye haykırıyoruz. Nerede barışı korumak üzere kurulmuş memleketler arası kuruluşlar? Nerede insan hakları savunucuları?
Devlet yöneticileri sussa da halklar susmuyor görüyorsunuz. Avrupa sokaklarında onca yasağa, onca engellemelere karşın halklar adalet istiyor meydanlarda. Terör örgütlerinin militanlarına tabir özgürlüğü kılıfıyla son derece müsamahalı davranan kimi ülkeler, bir halkın sembolü Filistin bayrağını yasaklamaya dahi kalktılar. Neyse ki vicdan sahibi beşerler o yasaklara aldırış etmedi.
Nasıl bir yol izleneceğine ait bahse gelecek olursak. İsrail çok yanlış bir adım attı. Bu adımla aslında kendi geleceğini kararttı, diyebilirim. Bu yalnızca İsrail’i değil, İsrail’in dışındaki uzantılarını da rahatsız eden bir durum. Onun için yapılması gereken buradan geri adım atması ve bu işin durmasıdır. Doğal bu işin bir numaralı sorumlusu da İsrail Başbakanı Netanyahu’nun ta kendisidir ve şu an prestijiyle İsrail’de Netanyahu aleyhinde konuşmalar başlamıştır. Onu dünya siyaseti de yargılıyor. En değerlisi de Birleşmiş Milletler’deki Gazze’de acil ateşkes talebi oylamasında, 121 ülkenin İsrail’in ve beraberindekilerin karşısında durması… Oylamada yalnızca 45 ülke çekimser kaldı ve 14 ülke İsrail’den yana hal takındı. Amerika’yı bir kenara koyarsanız, İsrail’in yanında kimse yok. Bu neyi gösteriyor, senin istediğin kadar silahın olsun, istediğin kadar paran olsun, yetmiyor. Birleşmiş Milletler’deki oylama bu açılardan çok çok değerliydi. Aslında bu oylama bir karnedir. Bu karnede İsrail sınıfta kalmış, geçer not alamamıştır. Bu oylamanın benzerleri bundan evvel de oldu lakin kimse İsrail’e bir şey yapamadı. Ben Filistin Mitingi’ndeki konuşmamda bir şey söyledim. İsrail’in insan hakları ihlallerini ve savaş kabahatlerini Milletlerarası Ceza Mahkemesi’ne taşıyacak teşebbüslere dayanak vereceğimizi açıkladım. Bunun çalışmasını başta Dışişleri Bakanlığımız olmak üzere ilgili makamlarımız yürüteceklerdir. Global sistem ve milletlerarası hukuk artık çetin bir sınavdadır. İsrail’i durdurulamazsa, yapılanların hesabı İsrail’e sorulamazsa insanların memleketler arası hukuka da global sisteme de esasen azalan inancı yok olmaya yüz tutacaktır. Biz memleketler arası hukuku işletmek için, savaş kabahatlerinin cezalandırılması için elimizden geleni yapacağız.
SORU: Sayın Cumhurbaşkanım bu savaşta vicdani konsensüs rotası Türkiye. Türkiye bu katliamın savaş değil, bir soykırım olduğu gerçeğini 7 Ekim’den sonra birinci haykıran ülkelerden bir tanesiydi ve vicdani manada öncülük etti. Bu sizin sayenizde oldu. Mısır Refah Kapısı’nın açılması konusunda kamuoyu ve vicdani baskıyı da nezdinizde Türkiye gerçekleştirdi. Yeni bilgilere nazaran 9 bini aşkın şehit var ve 3 bin 826’sı çocuk. Aslında bilgi verdiniz lakin nacizane hem bundan sonraki süreci Türkiye’nin yönetmesi, bizim için ve öteki ülkeler için çok çok kıymetli. Ateşkes konusunda da sesi gür çıkan yeniden sizin nezdinizde Türkiye. Bir ateşkes baskısı süreci nasıl ilerleyecek?
Ateşkes noktasında şu anda Birleşmiş Milletler üyesi devletler maalesef ikiye bölünmüş durumda. BM oylamasındaki 121 ülke, ateşkesi bana nazaran sağlıklı olarak isteyenler. 45 ülke ise isteyelim mi istemeyelim mi noktasında duruyor. 14 ülke ise ateşkese hayır diyor. Dünyada bu türlü bir yapı kelam konusu.
Bu nedenlerle ben İslam İşbirliği Teşkilatı Riyad Zirvesi’ni çok önemsiyorum. Riyad’da biz ateşkes için hem yükleneceğiz hem de bu ateşkeste yöntem prestijiyle neler olması lazım, asılda neler olması lazım onun ön çalışmalarını yapacağız. Tepede bu usul-esas konusunda sunumlarımızı yapacağız ve buna nazaran inşallah ateşkes için kuralları zorlayacağız. Burada doğal bilhassa İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerin duruşu çok kıymetli. Bu ateşkes istediğini oylarıyla beyan eden 121 ülkenin içerisinden yanımıza çekeceğimiz ülkeler değerli. Bu adımla birlikte de ateşkesi zorlama bizim en kıymetli yolumuz olacak.
Sürekli muhataplarımızla görüşüyor, doğruyu, adil olanı anlatıyoruz ve buna devam edeceğiz. Filistinli çocuklar dünyanın öbür çocukları üzere huzur içinde yaşayabilsin diye çaba ediyoruz. Onların daha hoş bir dünyada güvenlik telaşı duymadan yaşaması için çalışıyoruz. Artık dünya Filistinli çocukların çığlığını duymak zorundadır. O temizlere, o mazlumlara yardım elimizi uzatmak boynumuzun borcudur. İnsanlık vazifesidir bu. Kendi topraklarında hür biçimde ve huzur içinde yaşama isteklerini dünya görmezden gelemez. Biz o isteği hatırlatmaya, yardım elimizi uzatmaya devam edeceğiz.
SORU: Bölgede İnsani durum kaygı verici. Son gelen haberlere nazaran Gazze’nin kanalizasyon suları altında kalabileceğine yönelik ihtarlar, haberler gelmeye başladı. Türkiye de bölgeye yardımlar gönderiyor. Bilhassa sıhhat alanında yardım. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklaması vardı. Bölgedeki çatışmalar nedeniyle Türkiye-Filistin Dostluk Hastanesinin faaliyetlerini durdurduğunu, oradaki kanser hastalarının, ağır hastaların tahliye edilmesi için çalışmalar yapıldığını bildirdi. Bu hususta gelişmeler var mı? Kriterler neye nazaran belirleniyor? Filistin ve İsrail bu hastaların çıkışında nasıl öncelik veriyorlar? Türkiye bunun için neler yapıyor?
Biz Mısır’a 10 uçak birebir yardım gönderdik ve bunlar bölgeye ulaştı. Lakin yardımlarımız Gazze’ye her gün hudutlu bir biçimde ulaşabiliyor. Birinci günler 20-25 tırın, yalnızca bir sefer de 50 tırın geçişine müsaade verdiler. Daima denetime alışılmış tutulduğu için sonlu sayıda tır içeriye girebiliyor. Onların girdiği yerler, dağıtıldığı güzergahlar da daima denetim altında. Bu bahiste Birleşmiş Milletler organları baskı yapsa da yarar etmiyor maalesef. İşgalden çabucak sonra kurulmuş Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Teşkilatı, UNRWA var. Bunların da Gazze’de 65 lokal çalışanı şehit olmuş. Bütün Filistin halkından bu teşkilat sorumlu. Bizim de onlara yardımlarımız oluyor. Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Teşkilatı dahil olmak üzere başka tüm örgütler bir çalışma içerisinde. Bizimle birlikte Katar, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri de yardım faaliyeti yürütüyor. Bölgeye giden arkadaşlarımız yaralıların tedavisi için neler yapılabilir bunun arayışı içinde. Besinlerin depolanmasında şu an bir kasvet yok, şu anda Gazze’ye giden ölçüye nazaran depolanan ölçü ziyadesiyle mevcut. Şu an önceliğimiz giden yardımların tümünün Gazze’ye ulaşması lakin İsrail buna müsaade vermiyor. Bu türlü bir düşünce da var. AFAD Liderimizle görüştüm. Bugün yaptığım görüşmede zahmet hala devam ediyordu. Gazze’deki insani koşullar giderek ağırlaşıyor. Bilhassa içme suyu sorunu yaygın hastalıkların da ortaya çıkmasına sebep oluyor. Kanalizasyon sorunu var. Bu kadar bombaya kanalizasyon dayanır mı?
Biliyorsunuz bölgede elektrik yok, altyapı harap halde, hastaneler inançlı değil, tıbbi altyapı yetersiz. Hatta artık ameliyatların dahi hastaları uyuşturmadan yapılmak zorunda kalındığını biliyoruz. Biz hastaların tedavisi için sahra hastaneleri kurmaktan tutun, gemi hastane göndermeye varıncaya kadar tüm hazırlıklarımızı yaptık. Hatta yaralıların ve hastaların Türkiye’ye nakilleri konusunda da çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Hem bölge ülkeleri ile hem de Dünya Sıhhat Örgütü üzere kuruluşlarla da temas halindeyiz. Biz Gazze’yi yalnız, çaresiz bırakmayacağız. Mısır’a hekim dahil her türlü tıbbi ekipmanı gönderdik, daha göndereceklerimiz de bulunuyor. Kâfi ki insani ateşkesi sağlayalım ve onu kalıcı ateşkese dönüştürebilelim.
