Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) Kahramanmaraş Şubesi, Kahramanmaraş Büyükşehir
Belediyesi ve Kahramanmaraş Fotoğraf ve Sinema Sanatı Derneği (KAFSAD) iş birliğinde
“Deprem Allah’ın Emri, Ölümler Olmasaydı” başlıklı panel düzenlendi.
Necip Fazıl Kısakürek Kültür Merkezinde düzenlenen program, 6 Şubat depremleri sürecinde
KAFSAD üyelerinin çektiği fotoğraflardan oluşan ve KAFSAD Başkan Yardımcısı Fatih Emre
Asya’nın hazırladığı slayt gösterisi ile başladı. Hazırlanan slayt gösterisinde, yaşanan acı
günlerden hafızalara kazınan unutulmaz kareler, katılımcıları yeniden o günlere götürerek
duygu dolu anlar yaşattı.
Slayt gösterisinin ardından “Deprem Allah’ın Emri, Ölümler Olmasaydı” başlıklı panel
oturumuna geçildi. TYB Kahramanmaraş Şube Başkan Yardımcısı Mehmet Yaşar’ın oturum
idareciliğini yaptığı panelde TYB Kahramanmaraş Şube Başkanı Enver Çapar, TYB Erzincan
Şube Başkanı Halil İbrahim Özdemir, TYB Gaziantep Şube Eski Bakanı Mustafa Yıldız ve
TYB Hatay Temsilcisi Mustafa Turan konuşmacı olarak yer aldı.
Oturum idarecisi Mehmet Yaşar, farklı zamanlarda ve farklı mekanlarda depremi yaşamış
TYB şube başkanlarının (Erzincan, Sakarya, Kahramanmaraş, Gaziantep ve Hatay) şubeler
buluşması vesilesi ile bir araya geldiklerinde depremle ilgili ortak bir çalışma yapmaya karar
verdiklerini ve bu panelin böyle bir fikirle ortaya çıktığını açıkladı. Yaşar, ayrıca panel
metinlerinin önceden kaleme alınarak “Deprem Allah’ın Emri, Ölümler Olmasaydı” ismiyle
kitaplaştığını, 5 ilin deprem fotoğraflarından oluşan bir fotoğraf albümünün de “Zilzal” ismiyle
basıldığını ve bu eserlerin panel öncesinde katılımcılara dağıtıldığını aktardı.
Panelde ilk konuşmayı TYB Erzincan Şube Başkanı Halil İbrahim Özdemir yaptı. Erzincan
depremleri ile ilgili bilgiler aktaran Özdemir, genelde ülke olarak özelde ise Erzincan olarak
deprem gerçeğiyle her an yüz yüze yaşadıklarını ifade etti. Gerek 1939 gerekse 1992’de
yaşanan depremlerin Erzincan’da tarifsiz yıkımlara ve can kayıplarına sebep olduğuna dikkat
çeken Özdemir, konuşmasında mezkur depremlere ilişkin çeşitli hatıralara da yer verdi.
Özdemir, “Mustafa Kutlu, Erzincan için ‘talihsiz ve tarihsiz şehir’ ifadesini kullanmaktadır.
Talihsizliği, depremlerle her zaman yüz yüze kalmasından, tarihsizliği de geçmişten bugüne
kalan bir tarihi eserin bulunmaması anlamındadır. Depremler sebebiyle Erzincan’da
‘babadan oğula kalan bina yoktur.’ Bu ifade, bugüne kadar önemli ölçüde doğrulanmış olsa
bile bundan sonra bunun böyle gitmemesini diliyoruz.” dedi.
TYB Gaziantep Şube Eski Başkanı Mustafa Yıldız konuşmasında depremin ruh, gönül ve
zihin dünyamızda açtığı yaraları, bıraktığı izleri değerlendirdi. Hiçbir tabii afetin deprem kadar
insana tesir etmediğini ileri süren Yıldız, depremleri yangın, sel vb. diğer afetlerden ayıran en
temel özelliğin insanın yeryüzündeki ontolojik güvenlik algısını sarsması olduğunu söyledi.
Deprem esnasında insanın yaşadığı olayın dehşetiyle rasyonel davranışlar sergilemekte
zorlandığı tespitinde bulunan Yıldız, “Bu esnada insan bastığı yerin de üstündeki çatının da
güvenli olmadığını fark edip de ölümle yüz yüze geldiğinde, televizyonlarda deprem
konusunda ahkâm kesen profesörleri ve deprem uzmanlarını değil Allah’ı hatırlar. Çünkü o
an Allah’tan başka sığınacak hiçbir güvenli sığınak kalmamıştır. Allah’ın adından başka hiçbir
şey onu teskin etmeye yetmez” değerlendirmelerinde bulundu.
TYB Kahramanmaraş Şube Başkanı Enver Çapar da konuşmasında “Edebiyat, deprem
yarasına merhem olur mu?” sorusuna cevap aradı. “Yazar ve şair yaşadığı çağın tanığıdır.”
diyen Çapar, böyle bir felaket karşısında kayıtsız kalınamayacağını, insanların hayata
tutunacak cümlelere ihtiyaç duyduklarını, sözün ve edebiyatın iyileştirici bir gücü olduğunu ve
bu süreçle birlikte yazılanlardan hareketle bir deprem edebiyatı ortaya çıktığını belirterek
“Göç ve Edebiyat”, “Savaş ve Edebiyat” gibi başlıkların yanına “Deprem ve Edebiyat” adında
yeni bir başlığın eklendiğini belirtti. Çapar, “Bir araya gelerek, konuşarak, dertleşerek,
okuyarak, yazarak iyileşmeye çalışıyor insanlar. İnsanlar şifalarını her zaman olduğu gibi
yine insanda ve kelimelerde arıyor.” dedi. “Şiirin ve edebiyatın merkez noktalarından biri olan
Kahramanmaraş, şimdilerde acının merkezi oldu.” diyen Enver Çapar, depremde birbirinden
kıymetli pek çok şair ve yazarın da hayatını kaybettiğini hatırlatarak edebiyatın da ağır yara
aldığını ifade etti.
Panelde son olarak TYB Hatay Temsilcisi Mustafa Turan söz aldı. Depremin Hatay
cephesiyle ilgili bilgiler veren Turan, konuşmasında 6 Şubat depremleri ile ilgili kaleme alınan
bazı şiirleri ‘korku, endişe ve teslimiyet’ bağlamında değerlendirdi. Bazı tarihlerin
unutulmasının mümkün olmadığını, 6 Şubat 2023 tarihinin de depremi tecrübe edenler için
bir milat olduğunu, kıyamete dair numune teşkil edecek bir dehşeti yaşadıklarını vurgulayan
Turan “Yaşadıklarımız elbette çok dehşetli şeyler. Ancak insanoğlu ne yaşarsa yaşasın
unutuyor. Zira insan, nisyan ile mâlûldür. Bunun için eli kalem tutan, gönlündeki yangını
yazarak söndüren kalem erbabına bakmak elzem. Depremi yaşamış şairlerin dilinden
‘endişe, korku ve teslimiyet’ çerçevesinde konuyu ele almak yaralarımıza merhem olabilir
belki de.” ifadelerini kullandı.
Program sonunda konuşmacılara Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi tarafından
yayımlanan bir kitap seti hediye edilirken, panel hatıra fotoğrafı çekiminin ardından sona erdi.
