Salepgiller familyasından otsu bir bitki olan salep, özellikle kış aylarında bolca tüketilen, içimizi ısıtan geleneksel bir içecektir. Sütlü bir içecek olan salep, aslında toprak altında yetişmektedir. Orkide bitkisinin kökünde olan yumrulardan elde edilmektedir. Toprak altında yetişen bitki dağlık ve ormanlık alanlarda üretilmektedir. Ülkemizde özellikle Toros Dağlarının yüksek kesimlerinde üretilen ve Ege, Akdeniz, Marmara bölgelerinde de yetiştiriciliği yapılmaktadır. Orkide köklerinden elde edilen yumrular küçük lale soğanını andıran yapısı vardır ve belli bir işlemin ardından toz halini alarak kullanıma hazırlanır. Hasat edildikten sonra 6 ay kurutma süresi vardır. Bu işlemlerin ardından kullanılan salep sadece içecek olarak kullanılmaz, dondurma yapımında da kullanılmaktadır. Ülkemizde her yıl elde edilen salep miktarı yalnızca 60 ton kadardır. Yetiştirmesi ve sonraki zahmetli işlemlerinden dolayı gerçek salebin fiyatı oldukça yüksektir. Piyasada yüksek fiyata satılan salebin orijinalini bulmak da biraz güçtür.
SALEBİN FAYDALARI
Hastalıklar karşı doğal bir koruyu olan salep, abartılmadan tüketildiğinde sağlığa birçok faydası bulanmaktadır. Soğuk havalarda severek tüketilen ve tüketildiği anda ısınmayı sağlayan sap aynı zamanda solunum yolu hastalıklarına karşı vücut direncini arttırmaktadır. Salebin faydaları şöyledir:
– Özellikle kış aylarında içildiğinde grip ve nezle gibi soğuk algınlığına iyi gelmektedir.
– Göğsü yumuşatır.
– Soğuk havalarda içildiğinde vücut sıcaklığını arttırır.
– Doyurucudur, enerjiyi verir ve daha zinde tutar.
– İçerdiği kalsiyum ve protein sayesinde bağışıklık sistemi güçlenerek hastalıklara karşı korur.
– Zihni canlı ve dinç tutar.
– Bronşit gibi hastalıklardan kaynaklanan öksürüğü keser ve boğazları yumuşatır.
– Hafızayı güçlendirir.
– Hemoroit tedavisinde işe yarar.
– Sindirim sistemini düzenli çalıştırarak kabızlığı önler.
– Hazmı kolaylaştırır bunla birlikte mide ağrılarına iyi gelmektedir.
– Kalbin düzenli çalışmasına yardımcı olarak kuvvetlendirir.
– Kadınlarda adet döngüsünün düzene girmesini sağlar.
– Her gün düzenli olarak salep içmek anne sütünü arttırmaktadır.
– Şekersiz içildiğinde yağ yakımını yardımcı olur, daha hızlı zayıflamayı sağlar.
– Şekerle tüketildiğinde ise kan şekerinde dengesizlikler oluşturmadan vücudun şeker ihtiyacını karşılar.
– Bağırsak kurtlarının düşürülmesine etkilidir.
DOĞAL SALEP YAPIMI
Hem çok lezzetli olup hem de sağlığa olan bir sürü faydasıyla severek tüketilen salebin yapımı da oldukça kolaydır. Evde doğal salep yapımı:
– 1 litre süt
– 1/2 bardak şeker
– 1 tatlı kaşığı hakiki salep
İlk olarak kuru halde olan şeker ve salebi karıştırılır. Ardından süt kaynatılır ve kaynayan sütün içine karıştırılan şeker ve salep yavaş yavaş eklenir. Yaklaşık 5-6 dakika kıvama gelinceye kadar sürekli olarak karıştırılır. Hazırlanan salep fincanla servis edilerek isteğe bağlı olarak tarçın eklenebilir. Salebin pişirme aşamasında içine toz şeker yerine bal katarak da yapılabilir.
BİR FİNCAN SALEBİN BESİN DEĞERLERİ
Karbonhidrat 27.8
Protein 5.6
Yağ 6
Lif 0.4
Kolesterol 14
Sodyum 356
Potasyum 1130
Kalsiyum 836
Vitamin A 6
Vitamin C 6
Demir 0.2
SALEP NASIL YAZILIR?
Salep bazı restoranlar ve web sitelerinde karşımıza sahlep şeklinde çıkmaktadır. TDK’ya göre doğru yazılışı ise salep’tir.
