Turpgiller familyasından olan bitkinin anavatanın Hindistan ve Çin’dir. Ilıman iklimlerde yetişen turp ülkemizde de üretim alanı hayli fazladır. Akdeniz, Karadeniz ve Ege bölgelerinde yetiştirilebilir. Türkiye’de turpun en yaygın ve düzgün yetiştiği yer Osmaniye-Kadirli’dir. Ülkemizde her yıl yaklaşık olarak 170 bin ton turp yetişmektedir. İlkbahar aylarında ekimi başlayan turp sonbahara kadar devam eder. Siyah, beyaz, kırmızı olarak farklı çeşitlerde yetiştirilir. Kırmızı turp en yaygın olanıdır ve ekildikten yaklaşık 2 ay sonra yetişir, yılda ortalama 5 kere hasat edilir.
İçerdiği varlıklı vitamin ve minerallerle sıhhat açısından epey yararlıdır. Yalnızca meyve kısmı değil tıpkı vakitte otları da sıhhate çok yararlıdır ve tüketilmesi tavsiye edilir. Sıhhate olan yararı yalnızca günümüzde bilinen bir gerçek değildir. Tarih boyunca, bin yıllardır tüketilen turp, Antik Roma ve Mısır uygarlıkları farklı alanlarda kullandıklarına evraklarda rastlamaktayız.
TURPUN YARARLARI
Antioksidan ve yüksek lif zengini, içerdiği A, C, K, B1, B2, B3 ve B6 vitaminleri yanında demir, magnezyum, potasyum, kalsiyum açısından da çok zengindir. Kış aylarında beden direncini arttırarak hastalıklara karşı koruyan turpun yararları şöyledir:
–Günlük ömrümüzde insan sıhhatine en değerli yararı antioksidan özelliğinin olmasıdır.
–Tertipli turp tüketilmesi bedenin toksinlerden arınmasını sağlar.
–İdrar söktürücü özelliği ile bedende bulunan toksinlerin doğal halde dışarı atılmasına yardımcı olur.
–Yeniden idrar sökücü özelliği ile böbrek taşı oluşumuna pürüz olur.
–Kan dolanımını hızlandırarak kalp ve damar sıhhatinin sistemli çalışmasını sağlar, kalp krizi riskini azaltır.
–İçerdiği C vitamini sayesinde kış aylarında grip ve nezle üzere hastalıklardan korunmayı sağlar.
–Demir eksikliğine bağlı olan kansızlığa uygun gelir.
–Bilhassa kış aylarında kendini gösteren astım ve bronşit üzere teneffüs yolu hastalıklarına karşı beden direncini attırır.
–Turp suyu teneffüs yolu hastalıklarına bağlı olarak meydana gelen balgam ve öksürüğe uygun gelir.
–Sindirim sisteminin çalışmasını sağlayarak sindirime bağlı olan kabızlık üzere sorunlarının giderilmesine yardımcı olur.
–Gebelerde görülebilecek düşük tehlikesi ve erken doğum riskini azaltır.
–Kanser hücrelerinin oluşmasına pürüz olur. Bilhassa kolon, göğüs ve pankreas kanseri riskini azaltır.
–Sıhhate bu kadar faydası olan turpun cilt ve saç bakımında da epeyce yararlıdır. Cilt kuruluğuna ve saç dökülmesine uygun geldiği kanıtlanmıştır.
TURPUN KULLANIM BİÇİMLERİ
Kış aylarında sofralardan eksik edilmeyen turpun farklı salata ve mezeleri yapılmaktadır.
Bilhassa yemeklerin yanında mevsim salatası olarak tüketilen turp limonla karıştırıldığında güçlü bir şifa deposu haline gelir.
Salatası dışında turp otlarından çok kolay bir yemek de yapılabilir. Turp otları ayıklanıp yıkandıktan sonra suda haşlanıp süzülür. Daha lezzetli hale getirmek için limon suyu eklenerek sağlıklı bir öğün olarak tüketilebilir.
Tüm bunların dışında turpun farklı kullanım halleri de vardır. Örneğin:
Turp Suyu: Kabukları soyup yıkandıktan sonra rendelenen suyu süzülür. Öksürüğe ve böbrek hastalığına yeterli geldiği görülür. Ayrıyeten saça maske olarak uygulandığında saç dökülmesini önlemektedir.
Turp suyuna birkaç damla zeytinyağı eklendiğinde cilde sürülür, bu uygulama cildin nem oranını istikrarlar.
Kara Turp Tanımı: 1 adet siyah turpun içi yarısına kadar oyulur, alt kısmı iğne yahut kürdan yardımıyla delinir ve 1 tatlı kaşığı kadar çiçek balı eklenir. Oyulmuş ve altı delinmiş turpu bir bardağın üzerine oturtarak sabaha kadar balın bardağa akması beklenir. Bu karışım doğal bir öksürük şurubudur. Turpun suyuyla karışan ve daha akışkan bir hal alan bal 1 yaşını geçmiş bebeklere içirilir.
TURPU TÜKETMEMESİ GEREKENLER
Birçok rahatsızlığı âlâ gelen turp, ölçüsüz tüketildiğinde tam aksisi tesir yaratabilir. O yüzden tüketim ölçüsüne dikkat edilmesi tavsiye edilir. Bilhassa mide rahatsızlığı olan şahısların kullanırken dikkat etmesi gerekir.
1 ADET TURPUN BESİN KIYMETLERİ
Karbonhidrat 9.06
Protein 1.82
Yağ 0.28
Lif 3.68
Kolesterol 0
Sodyum 103.5
Potasyum 621
Kalsiyum 57.5
Vitamin A 6.1
Vitamin C 34.04
Demir 0.78
