Anadolu Üniversitesi (AÜ) Toplumsal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi (SODİGEM) Müdürü Doç. Dr. Yusuf Levent Şahin, ebeveynlere görüntü paylaşım platformlarındaki “otomatik oynatmayı” kapatıp yerine “ebeveyn kontrolü”nü açmalarını tavsiye etti.
Şahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla konut içinde vakit geçirme müddetinin arttığını belirtti.
Ebeveynlerin çocuklarına daha fazla vakit ayırdığından gün içinde kendilerine vakit yaratmak için evlatlarının eline cep telefonu ya da tablet vererek kenara çekilebildiğini söyleyen Şahin, bu çocukların dijital dünyayla baş başa kaldığını anlattı.
Çocukları dijital aygıtlarla yalnız bırakmamak gerektiğine işaret eden Şahin, şöyle konuştu:
“O küçük ekranlar dünyanın her yerine açılan pencerelerdir. Çocuklar son vakitlerde görüntü izleme platformlarıyla karşı karşıya kalıyor. Görüntü izleme oyun oynamaya nazaran, zihinsel olarak daha pasif bir süreçtir. Çocukların uzun müddet görüntü izlemesini önermiyoruz. Bu süreç mental sorunlar ortaya çıkartabilir.”
Doç. Dr. Şahin, görüntü paylaşım platformlarının yapay zekaya benzeyen algoritmalar kullandığını aktararak, kelam konusu platformların yapay zeka sayesinde bir alışveriş sitesindekine benzeri “bu eseri alanlar şunlara da baktı” üzere teklifleri kullanıcıya sunduğunun altını çizdi.
“Gözünüz çocuğunuzda olsun”
Bir çocuğun izlediği görüntünün öbür bir çocuğa teklif olarak sunulduğuna dikkati çeken Şahin, şöyle devam etti:
“Çocukların ilgisini her vakit kendi yaş kümelerine uygun görüntülere çekmez. Görüntü izlerken ‘otomatik oynatma’ sekmesi açıksa bir sonraki manzarayı platformun tercihine bırakmış oluyorsunuz, bunu kapatın. Görüntü platformu da bu tercihi yaparken misal kullanımlar üzerinden hareket ederek çocuğunuzun izlemesini istemediğiniz imgeyi önüne çıkartabilir. Kimi görüntü izleme platformlarında ‘ebeveyn kontrol’ sekmesini açmadıysanız, platformun önerdiği görüntülerle çocuğu baş başa bırakırsınız. Kendisine uygun olmayan içerikle karşılaşmaması için gözünüz çocuğunuzun üzerinde olsun, bu sekmeyi açın. Çocuğunuzun çizgi sinema izlediğini sanıyorsunuzdur lakin dehşet öğeleri içeren görüntü izliyor olabilir. Görüntü bir müddet çizgi sinema üzere ilerlerken bir anda kaygı öğeleriyle dolu hale bürünebiliyor. Bu da küçük yaştaki çocuklar için olumsuz durumlar ortaya çıkartabilir.”
Şahin, son devirde bilhassa bir dehşet karakterinin çocukların ağır olarak ilgisini çektiğini fark ettiklerine değinerek, “Bu dehşet karakteri, üzerindeki birtakım tasarım elementleri sayesinde bilhassa çocukların dikkatini çekiyor. Uzun kollu, uzun bacaklı yapısı ve çıkarttığı ses, çocukların ilgisini topluyor. Bu karakterin birtakım görüntüleri 150 milyonlara kadar izleyiciye ulaşmış durumda.” diye konuştu.
